Zonguldak Nostalji sayfası Demokrat Parti'nin Zonguldak Teşkilatlanması ve Kongrelerini kaleme aldı. Yüksel Yıldırım tarafından Zonguldak Nostalji sosyal medya hesabından paylaşılan gönderi şu şekilde:
Demokrat Parti Zonguldak il teşkilatı 18 Haziran 1946 tarihinde Maksut Çivi başkanlığında Avukat Abdurrahman Boyacıgiller, tüccar Mustafa Tamer ve Mahmud Ulusoy, Dr. Mustafa Hiçsevmez’in üyeliği ile kurulmuştur.
Parti’nin 14 Mayıs zaferinin ardından yapılan Zonguldak il kongresi Başbakan Adnan Menderes, TBMM Başkanı Refik Koraltan ve diğer milletvekillerinden oluşan bir heyetin katılımıyla yapılmıştır.
Heyet, yol güzergâhı boyunca ve Zonguldak’a geldiğinde de binlerce işçinin tezahüratları ile karşılanmıştır. Heyet üyeleri alkışlar ve tezahüratlar eşliğinde Demokrat Parti il binasına gitmiştir. Başbakan Adnan Menderes halkın ısrarına dayanamayarak bu büyük sevgi, katlanılan zahmet ve coşkulu karşılamayla birlikte söyleyeceği biricik kelimenin candan teşekkür olduğunu dile getirmiş ve 2 gün burada kalacağını, kendileriyle çeşitli meseleler üzerinde görüşeceğini bildirerek teşekkür etmiştir. Kongre vesilesiyle Zonguldak’ta bulunan Başbakan Adnan Menderes öğleden önce bazı heyetleri kabul etmiş ve ardından CHP il merkezini ziyaret etmiştir. Başbakan Adnan Menderes’in CHP il binasını ziyaret etmesi; seçim öncesinde yaşanan gerginliklerin seçim ile sınırlı kaldığını, iktidar-muhalefet ilişkilerinin iyileştirilmesi adına çaba sarf ettiğini ve muhalefete karşı yapıcı bir tutum sergilediğini göstermiştir.
Başbakan’ın yaptığı ziyaretler sonrasında Demokrat Parti’nin Zonguldak il kongresi Halkevi sinema salonunda başlamıştır. İl Başkanı Hakkı Hilalcı’nın konuşmasıyla kongre açılmış ve kongreye 139 delegenin katıldığı açıklanmıştır. Kongre çalışmalarını akşam vaktine kadar sürdürmüştür. Partinin il kongresi ertesi gün Halkevi salonunda çalışmalarına kaldığı yerden devam etmiştir. Ancak kongrede yerel basından ulusal basına taşınan tartışmaların yaşanması sonrası kongre iki gruba ayrılmıştır. İl idare kurulu başkanı Hakkı Hilalci, Zonguldak Milletvekili Ali Rıza İncealemdaroğlu ile Fehmi Açıksöz altmış yedi delege ile kongreyi terk ederek Demokrat Parti il merkezine gitmiş ve yeni kongre toplamıştır. Bu ikinci kongrede genel merkezden Demokrat Parti Milletvekili Kâmil Gündeş gözlemci olarak bulunmuştur. Kongrede yapılan seçimle idare kuruluna Hakkı Hilalci, Mustafa Tamer, Vedat Kosal, Kadri Kalsu, Turgut İdil, Abdülkadir Karadeniz, Ulvi Yüzüak, Mehmet Sezginli ve İlyas Demiröz seçilmiştir. Diğer kongre de Halkevi sinemasında toplantıya devam etmiştir. Ancak yaşanan gelişmeler nedeniyle iki kongreye de Başbakan Adnan Menderes ve heyeti katılmamıştır.
Tartışmaların ışığında iki gruba ayrılan parti mensupları ayrı ayrı kongre düzenlemiştir. Kongreyi yakından takip eden genel merkez, iki kongrenin de gayri meşru olduğuna karar vererek yeni kongrenin 7 Ekim 1951 tarihinde yapılmasını Demokrat Parti Zonguldak il teşkilatına bildirmiştir. Belirlenen tarihte yapılan kongrede idare kuruluna Mehmed Çivi, Mustafa Tamer, İhsan Özalp, Cahit Gürol, Şevket Arslan, İlyas Demiröz, Ali Dedeoğlu seçilmiştir. İdare Kurulu üyeleri arasında yapılan seçimde ise Mehmed Çivi başkanlığa, Mustafa Tamer ikinci başkanlığa seçilmiştir.
Partinin 1952 yılı kongresi öncesinde il başkanı Mehmet Çivi’nin görevden ayrılması üzerine, Başkanlığa Mustafa Tamer seçilmiştir. Kongreye Devlet Bakanı Muammer Alakant da katılarak konuşma yapmıştır. Alakant, konuşmasında ağırlıklı olarak seçimlerden önce vatandaşların karşısına çıkarak vaatlerde bulunduklarını ve bu vaatlerden biri olan seçimlerin serbest ve müdahale olmadan yapılması konusunun 1951 yılında yapılan ara seçimlerde gözler önüne konulduğunu ve verilen sözlerin hayata geçirildiğini söylemiştir. Ayrıca Alakant, Demokrat Parti’nin iktidara geldiğinden beri yüz milyonlarca lira ayırdıklarını ve şeker, yol, sayım vergisinden seksen milyon lira indirim yaptıklarını ifade etmiştir. İktidara geldiklerinde dini kurumların şeref ve itibarını arttıracakları sözünü altı aylık imam-hatib kursları yerine üç senelik imam-hatib kursları açarak hayata geçirdiklerini anlatmıştır. Konuşmanın ardından yapılan seçimde yeni üye ve başkan seçilmiştir. Başkanlığa Mustafa Tamer’in yerine Dr. Hakkı Türsan ve ikinci başkanlığa Murat Sezgin seçilmiştir.
1955 yılı kongresinin 5 Haziran Pazar günü yapılacağı gazeteler vasıtasıyla duyurulmuştur. Adı geçen tarihte kongre İşletmeler Bakanı Samed Ağaoğlu, kent milletvekilleri ve delegelerin katılımı ile yapılmıştır. Kongrede, İşletmeler Bakanı Samed Ağaoğlu, genç demokrasimizin kalesi Zonguldak’ta bulunmanın derin hazzı içinde olduğunu ifade ederek kömür havzasının son zamanlarda bazı suni krizlere maruz kaldığını ve bu krizlerin yerinde müdahalelerle tamamen bertaraf edildiğini belirtmiştir. Ayrıca elde edilen kömür üretimini göğüs kabartıcı bir sonuç olarak tanımlamış, inşası bitirilmek üzere olan 2 lavvar (kömür yıkama tesisi) ve üretilen kömürü kısa bir zaman süresinde yükleyebilecek Avrupa çapında modern liman tesislerini de meydana getirdiklerini anlatmıştır. Ağaoğlu, Zonguldak’ın ilçesi Karabük hakkında da Karabük’te var olan fabrikanın üretimini üç katına çıkartacak tesislerin bir kısmının tamamlanmak üzere olduğunu, Çatalağzı elektrik santrali tesislerinin inşasının hızlı bir şekilde ilerlediğini ve bu haşmetli görünüşü ile Zonguldak, istikbalde, Avrupa çapında ağır bir sanayi merkezi olmak yolunda olduğuna vurgu yapmıştır. Ağaoğlu konuşmasını bitirdikten sonra kent milletvekilleri de konuşma yapmış olmasına rağmen gazetelerde milletvekillerinin konuşmalarına yer verilmediği tespit edilmiştir.
Devam eden parti içindeki hizipleşmelerden dolayı genel merkez tarafından Zonguldak il teşkilat başkanlığına Dr. Reşat Tuncel ve idare heyetine de Mustafa Tamer, Mehmet Sezgingil, Cemal Gevrek, Hüsnü Kalafat, Ömer Lütfü Apler, Dr. Tahir Remzi Balkan, Kemal Yıldırım ve Vedat Cumalı getirilmiştir. 1959 yılı kongresinde yapılan konuşmalarda ağırlıklı olarak Zonguldak’ın üvey evlat muamelesi gördüğü eleştirisinde bulunulmuştur. Fakat Bayındırlık Bakanı da Zonguldak’ın üvey evlat muamelesi görmediği cevabını vermiştir.
Her ne kadar konu kapatılmış olsa da parti teşkilatı içinde başlayan bu hizipçilik olayına genel merkez el atarak il başkanı Dr. Reşat Tuncel’i görevden almıştır. Konunun peşini bırakmayan genel merkez, Zonguldak’taki parti teşkilatı incelemesi için Kayseri Milletvekili Fikri Apaydın’ı görevlendirmiştir. Apaydın, Zonguldak’a gelerek incelemelere başlamış ve ilçe teşkilatları olan Çaycuma, Bartın, Ulus, Eflani, Safranbolu, Karabük, Devrek ve Ereğli’de yaptığı incelemeleri tamamlayarak Zonguldak’a gelmiştir. Apaydın, kentin tamamında incelemelerini bitirdikten sonra Ankara’ya dönmüştür.
Daha sonra Demokrat Parti milletvekillerinden Samet Ağaoğlu ile Emin Kalafat, il teşkilatı ile ilgili meseleler üzerinde inceleme yapmak üzere kente gelmiştir. Tahkik heyeti olarak görevlendiren iki Milletvekili Demokrat Parti il idare kurulu başkan ve üyelerini ve daha sonra da partinin ilçe idare kurulu başkanlarını kabul ederek fikir alışverişinde bulunmuştur. Samet Ağaoğlu partililere hitaben yaptığı konuşmada partililer arasında şahsi anlaşmazlıklara son verilmesi gerektiğini ifade ederek birlik ve beraberliğin üzerinde durmuştur. Kentte bulunan Samet Ağaoğlu ve Emin Kalafat, işletme genel müdürünü kabul ederek işletmenin üretimi hakkında bilgi almıştır. Heyet, Zonguldak milletvekilleri ile görüşerek onların fikirlerini almış ve milletvekillerini ayrı ayrı dinlemiştir. Daha sonra Mustafa Tamer başkanlığındaki il idare kurulu üyeleri ile görüşmüştür. Son olarak Ağaoğlu ve Kalafat ilçe başkanları ile görüşmüştür.
Samet Ağaoğlu, Emin Kalafat, Namık Gedik ve Celal Yardımcı’dan oluşan heyet raporlarını hazırlayıp genel merkeze vermiştir. Raporun sunulması sonrasında hizipçilik olayı ilk önce il başkanı, daha sonra da Vali Ekmel Çetiner’in istifasına sebep olmuş ve il idare kurulu genel merkez tarafından feshedilmiştir. İl idare kurulu genel merkez tarafından görevlendirilen Kömür İşletmesi Kozlu Bölgesi Maden Mühendisi Suat Seyhun başkanlığında yeniden teşkilatlandırılmıştır. Sonuç olarak hizipçilik olayı il başkanı ile valiyi koltuğundan etmiştir.
Hasan Karakuzu-2021
Parti’nin 14 Mayıs zaferinin ardından yapılan Zonguldak il kongresi Başbakan Adnan Menderes, TBMM Başkanı Refik Koraltan ve diğer milletvekillerinden oluşan bir heyetin katılımıyla yapılmıştır.
Heyet, yol güzergâhı boyunca ve Zonguldak’a geldiğinde de binlerce işçinin tezahüratları ile karşılanmıştır. Heyet üyeleri alkışlar ve tezahüratlar eşliğinde Demokrat Parti il binasına gitmiştir. Başbakan Adnan Menderes halkın ısrarına dayanamayarak bu büyük sevgi, katlanılan zahmet ve coşkulu karşılamayla birlikte söyleyeceği biricik kelimenin candan teşekkür olduğunu dile getirmiş ve 2 gün burada kalacağını, kendileriyle çeşitli meseleler üzerinde görüşeceğini bildirerek teşekkür etmiştir. Kongre vesilesiyle Zonguldak’ta bulunan Başbakan Adnan Menderes öğleden önce bazı heyetleri kabul etmiş ve ardından CHP il merkezini ziyaret etmiştir. Başbakan Adnan Menderes’in CHP il binasını ziyaret etmesi; seçim öncesinde yaşanan gerginliklerin seçim ile sınırlı kaldığını, iktidar-muhalefet ilişkilerinin iyileştirilmesi adına çaba sarf ettiğini ve muhalefete karşı yapıcı bir tutum sergilediğini göstermiştir.
Başbakan’ın yaptığı ziyaretler sonrasında Demokrat Parti’nin Zonguldak il kongresi Halkevi sinema salonunda başlamıştır. İl Başkanı Hakkı Hilalcı’nın konuşmasıyla kongre açılmış ve kongreye 139 delegenin katıldığı açıklanmıştır. Kongre çalışmalarını akşam vaktine kadar sürdürmüştür. Partinin il kongresi ertesi gün Halkevi salonunda çalışmalarına kaldığı yerden devam etmiştir. Ancak kongrede yerel basından ulusal basına taşınan tartışmaların yaşanması sonrası kongre iki gruba ayrılmıştır. İl idare kurulu başkanı Hakkı Hilalci, Zonguldak Milletvekili Ali Rıza İncealemdaroğlu ile Fehmi Açıksöz altmış yedi delege ile kongreyi terk ederek Demokrat Parti il merkezine gitmiş ve yeni kongre toplamıştır. Bu ikinci kongrede genel merkezden Demokrat Parti Milletvekili Kâmil Gündeş gözlemci olarak bulunmuştur. Kongrede yapılan seçimle idare kuruluna Hakkı Hilalci, Mustafa Tamer, Vedat Kosal, Kadri Kalsu, Turgut İdil, Abdülkadir Karadeniz, Ulvi Yüzüak, Mehmet Sezginli ve İlyas Demiröz seçilmiştir. Diğer kongre de Halkevi sinemasında toplantıya devam etmiştir. Ancak yaşanan gelişmeler nedeniyle iki kongreye de Başbakan Adnan Menderes ve heyeti katılmamıştır.
Tartışmaların ışığında iki gruba ayrılan parti mensupları ayrı ayrı kongre düzenlemiştir. Kongreyi yakından takip eden genel merkez, iki kongrenin de gayri meşru olduğuna karar vererek yeni kongrenin 7 Ekim 1951 tarihinde yapılmasını Demokrat Parti Zonguldak il teşkilatına bildirmiştir. Belirlenen tarihte yapılan kongrede idare kuruluna Mehmed Çivi, Mustafa Tamer, İhsan Özalp, Cahit Gürol, Şevket Arslan, İlyas Demiröz, Ali Dedeoğlu seçilmiştir. İdare Kurulu üyeleri arasında yapılan seçimde ise Mehmed Çivi başkanlığa, Mustafa Tamer ikinci başkanlığa seçilmiştir.
Partinin 1952 yılı kongresi öncesinde il başkanı Mehmet Çivi’nin görevden ayrılması üzerine, Başkanlığa Mustafa Tamer seçilmiştir. Kongreye Devlet Bakanı Muammer Alakant da katılarak konuşma yapmıştır. Alakant, konuşmasında ağırlıklı olarak seçimlerden önce vatandaşların karşısına çıkarak vaatlerde bulunduklarını ve bu vaatlerden biri olan seçimlerin serbest ve müdahale olmadan yapılması konusunun 1951 yılında yapılan ara seçimlerde gözler önüne konulduğunu ve verilen sözlerin hayata geçirildiğini söylemiştir. Ayrıca Alakant, Demokrat Parti’nin iktidara geldiğinden beri yüz milyonlarca lira ayırdıklarını ve şeker, yol, sayım vergisinden seksen milyon lira indirim yaptıklarını ifade etmiştir. İktidara geldiklerinde dini kurumların şeref ve itibarını arttıracakları sözünü altı aylık imam-hatib kursları yerine üç senelik imam-hatib kursları açarak hayata geçirdiklerini anlatmıştır. Konuşmanın ardından yapılan seçimde yeni üye ve başkan seçilmiştir. Başkanlığa Mustafa Tamer’in yerine Dr. Hakkı Türsan ve ikinci başkanlığa Murat Sezgin seçilmiştir.
1955 yılı kongresinin 5 Haziran Pazar günü yapılacağı gazeteler vasıtasıyla duyurulmuştur. Adı geçen tarihte kongre İşletmeler Bakanı Samed Ağaoğlu, kent milletvekilleri ve delegelerin katılımı ile yapılmıştır. Kongrede, İşletmeler Bakanı Samed Ağaoğlu, genç demokrasimizin kalesi Zonguldak’ta bulunmanın derin hazzı içinde olduğunu ifade ederek kömür havzasının son zamanlarda bazı suni krizlere maruz kaldığını ve bu krizlerin yerinde müdahalelerle tamamen bertaraf edildiğini belirtmiştir. Ayrıca elde edilen kömür üretimini göğüs kabartıcı bir sonuç olarak tanımlamış, inşası bitirilmek üzere olan 2 lavvar (kömür yıkama tesisi) ve üretilen kömürü kısa bir zaman süresinde yükleyebilecek Avrupa çapında modern liman tesislerini de meydana getirdiklerini anlatmıştır. Ağaoğlu, Zonguldak’ın ilçesi Karabük hakkında da Karabük’te var olan fabrikanın üretimini üç katına çıkartacak tesislerin bir kısmının tamamlanmak üzere olduğunu, Çatalağzı elektrik santrali tesislerinin inşasının hızlı bir şekilde ilerlediğini ve bu haşmetli görünüşü ile Zonguldak, istikbalde, Avrupa çapında ağır bir sanayi merkezi olmak yolunda olduğuna vurgu yapmıştır. Ağaoğlu konuşmasını bitirdikten sonra kent milletvekilleri de konuşma yapmış olmasına rağmen gazetelerde milletvekillerinin konuşmalarına yer verilmediği tespit edilmiştir.
Devam eden parti içindeki hizipleşmelerden dolayı genel merkez tarafından Zonguldak il teşkilat başkanlığına Dr. Reşat Tuncel ve idare heyetine de Mustafa Tamer, Mehmet Sezgingil, Cemal Gevrek, Hüsnü Kalafat, Ömer Lütfü Apler, Dr. Tahir Remzi Balkan, Kemal Yıldırım ve Vedat Cumalı getirilmiştir. 1959 yılı kongresinde yapılan konuşmalarda ağırlıklı olarak Zonguldak’ın üvey evlat muamelesi gördüğü eleştirisinde bulunulmuştur. Fakat Bayındırlık Bakanı da Zonguldak’ın üvey evlat muamelesi görmediği cevabını vermiştir.
Her ne kadar konu kapatılmış olsa da parti teşkilatı içinde başlayan bu hizipçilik olayına genel merkez el atarak il başkanı Dr. Reşat Tuncel’i görevden almıştır. Konunun peşini bırakmayan genel merkez, Zonguldak’taki parti teşkilatı incelemesi için Kayseri Milletvekili Fikri Apaydın’ı görevlendirmiştir. Apaydın, Zonguldak’a gelerek incelemelere başlamış ve ilçe teşkilatları olan Çaycuma, Bartın, Ulus, Eflani, Safranbolu, Karabük, Devrek ve Ereğli’de yaptığı incelemeleri tamamlayarak Zonguldak’a gelmiştir. Apaydın, kentin tamamında incelemelerini bitirdikten sonra Ankara’ya dönmüştür.
Daha sonra Demokrat Parti milletvekillerinden Samet Ağaoğlu ile Emin Kalafat, il teşkilatı ile ilgili meseleler üzerinde inceleme yapmak üzere kente gelmiştir. Tahkik heyeti olarak görevlendiren iki Milletvekili Demokrat Parti il idare kurulu başkan ve üyelerini ve daha sonra da partinin ilçe idare kurulu başkanlarını kabul ederek fikir alışverişinde bulunmuştur. Samet Ağaoğlu partililere hitaben yaptığı konuşmada partililer arasında şahsi anlaşmazlıklara son verilmesi gerektiğini ifade ederek birlik ve beraberliğin üzerinde durmuştur. Kentte bulunan Samet Ağaoğlu ve Emin Kalafat, işletme genel müdürünü kabul ederek işletmenin üretimi hakkında bilgi almıştır. Heyet, Zonguldak milletvekilleri ile görüşerek onların fikirlerini almış ve milletvekillerini ayrı ayrı dinlemiştir. Daha sonra Mustafa Tamer başkanlığındaki il idare kurulu üyeleri ile görüşmüştür. Son olarak Ağaoğlu ve Kalafat ilçe başkanları ile görüşmüştür.
Samet Ağaoğlu, Emin Kalafat, Namık Gedik ve Celal Yardımcı’dan oluşan heyet raporlarını hazırlayıp genel merkeze vermiştir. Raporun sunulması sonrasında hizipçilik olayı ilk önce il başkanı, daha sonra da Vali Ekmel Çetiner’in istifasına sebep olmuş ve il idare kurulu genel merkez tarafından feshedilmiştir. İl idare kurulu genel merkez tarafından görevlendirilen Kömür İşletmesi Kozlu Bölgesi Maden Mühendisi Suat Seyhun başkanlığında yeniden teşkilatlandırılmıştır. Sonuç olarak hizipçilik olayı il başkanı ile valiyi koltuğundan etmiştir.
Hasan Karakuzu-2021
Editör: Bekir Ekici
