Zonguldak, Çankırı, Karabük, Bolu, Gerede, Eskipazar’da faaliyet yürüten dernek ve vakıflarla TEMA’nın da aralarında olduğu çok sayıda örgütten oluşan Gerede Çayı Temiz Aksın Platformu (GEÇTAP) Gerede Çayı’nda yaşanan büyük kirliliğe karşı hukuki süreç başlattı. Daha önce çaydaki kirliliğe neden olan işletmeler arıtmalarını devreye almadıkları takdirde 1 Kasım’da harekete geçeceklerini dile getiren Platformdan yapılan açıklamada, “Bilindiği üzere Gerede Deri OSB ve Gerede Karma OSB’de kurulu çok sayıda tesis uzun yıllardan beri mevzuata aykırı olarak arıtmasız üretim sürdürmektedir. Yaptığımız tespitlere göre, 01.11.2024 günü itibarı ile hala Gerede Çayı’na zehir akıtmaya devam etmektedir.” denildi.
CANLI ORGANİZMA KALMAYAN ÇAYIN SUYUNU İÇEN TÜM HAYVANLAR ÖLÜYOR
“Bu kirliliğin sonucu olarak, Gerede Çayı havzasındaki tüm canlılarla birlikte insan sağlığının da ileri derecede tehdit altında olduğu da dile getirilen açıklamada, şu ifadeler yer verildi: “Şu anda çayda hiçbir canlı organizma kalmadığı gibi suyunu içmek zorunda kalan yaban hayvanları, kuşlar ve sürüngenlerin yanı sıra köylülerin başlıca geçim kaynağı olan büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar da zehirlenerek ölmektedir.
İNSANLAR EVİNDE DAHİ MASKESİZ YAŞAYAMIYOR
Diğer yandan, havza boyunca sıralanan köyleri saran dayanılmaz derecedeki kötü koku yüzünden, insanlar evinde dahi maskesiz yaşayamaz ve bu nedenle köylerini terk etmeyi düşünür hale gelmişlerdir. Çayın geçtiği havzada söz konusu çevre felaketini en yoğun düzeyde hisseden Gerede ve Eskipazar köyleri başta olmak üzere, bu çevre felaketinden etkilenen Çankırı, Karabük ve Zonguldak illerinin yöre halkı da bu duruma büyük bir tepki içindedir.
YETKİLİLERLE ÇOK SAYIDA GÖRÜŞME YAPTIK
Gerede Çayı Temiz Aksın Platformu (GEÇTAP) olarak bu çevre katliamının durdurulması için, Filyos Havzası üzerinde yaşayan ve kirlilikten zarar gören yöre halkımızla birlikte bir mücadele içindeyiz. 16.10.2024 günü 10 No’lu Platform basın açıklamamızda bugüne kadar tüm iletişim kanallarını kurarak yetkililere bilgilendirmeler yaptığımızı, çayımıza zehir atılmasının durdurulmasını beklediğimizi ve son süre olarak 01 Kasım 2024 tarihini bekleyeceğimizi, zehirli atık su deşarjının durdurulmaması durumunda suç duyurusu ve yürütmeyi durdurma talebi ile hukuki sürecin başlatılacağını dile getirmiştik. 01 Kasım 2024 tarihi itibarı ile deşarj noktasında yaptığımız tespitler ve sosyal medya hesaplarımızda paylaştığımız deşarj noktası video görüntülerinde kirliliğin devam ettiği anlaşılmaktadır.
ÇEVRE BAKANLARI DAHİL SORUNU HER DÜZEYDEKİ YETKİLİYE İLETTİK
Gönüllü bir Çevre Platformu olarak yöre halkı ile birlikte 630 gündür bu mücadeleyi sürdürüyoruz. Bu süre içinde ortaya video görüntüleri ile gün gün deliller koyduk, basın yoluyla kamuoyunu bilgilendirdik. Sesimizi duyurmaya çalıştık. Sayın Çevre Bakanlarına, Genel Müdürlere, Valilere ve TBMM olmak üzere, çözümünde üst düzey yetki ve sorumluluğu olanlara durumu aktardık, sorunun çözülmesini bekledik. Yetkililerce vaatler verildi, hep umudu besledik. Devlet yetkililerimizin sözlerine ve çözümün geleceğine güvendik.
YÜZBİNLERCE TON ZEHİRLİ KİMYASAL DEREYE DEŞARJ EDİLİYOR
Ama sadece bu mücadele süresinde bile 2 OSB’den günde 15.000 m3 olmak üzere toplam 9 milyon 450 bin ton krom bileşikleri, sülfür bileşikleri, azot ve amonyak bileşikleri, organik maddeler ve çözünmüş organik bileşikler içeren endüstriyel kirli atık su derelerimize insafsızca boşaltıldı ve hala da boşaltılmaya devam ediliyor. Kadimden beri akan koskoca Gerede Çayı aktığı havzaya hayat veren çay olmaktan çıkmış, açık kanalizasyona dönüşmüş durumdadır.
BOLU İDARE MAHKEMESİNDE DAVAMIZI AÇTIK, SUÇ DUYURUSUNDA DA BULUNACAĞIZ
Artık yeter diyoruz! Bıçak kemiği de geçmiştir. Gerede Çayı’nın kirletilmesinin, Gerede’den Filyos’a kadar hepimizin halk sağlığı, çevre ve yaşam kalitesi ile ekonomik menfaatleri üzerindeki olumsuz etkisi nedeniyle; 04.11.2024 Pazartesi günü itibarı ile Bolu İdare Mahkemesinde yöre halkımız ve avukatımız tarafından dava açılmıştır. Suç duyuruları da yapılacaktır.
GEREDE ÇAYI ARTIK BU MEMLEKETİN HAKİMLERİNE, SAVCILARINA EMANET
Platform olarak sonuna kadar hukuk mücadelesinin peşinde ve destekçisiyiz. Yöre halkı olarak davamıza sahip çıkacağız, keşif süreçlerinde köylülerimizle birlikte keşif mahallinde olacağız. Gerede Çayı artık bu memleketin hakimlerine ve savcılarına emanet edilmiştir. Kamuoyumuza saygı ile duyururuz.”