Zonguldak merkez ilçesi Türkiye taş kömürü kurumu ve Çatalağzı Termik Santralinin üretim işletme birlikte iç içe olmuştur. 17 kilometrelik kıyısı olan ilçe etrafında yer alan köy ve beldelerin ticaret ve istihdam merkezidir. Zonguldak, Kilimli, Kozlu ve Çatalağzı birbirlerinden farklı olarak yerel yönetimleri bulunmasına rağmen birbirlerine olan yakınlık ve ortak sorunlar nedeniyle 1971 senesinde Zonguldak Metropolitan Planlama Örgütleri kurulmuştur. Merkez ilçe sınırları içinde kalan ilçe sınırları jeolojik yapı ve topografik nitelikleri ve mülki yerleşime uygun değildir. Yerleşim yerleri kömür bölgelerindedir. Taş kömürü çıkartılan maden ocakları yoğun olarak merkez ilçesinde yer almaktadır. Merkez ilçesinde, mağara, trekking alanları, sahil bandı, termal kaynak, orman alanları, turizm potansiyeline sahiptir. Gezilecek yerler arasında da Gökgöl Mağarası, Harmankaya ve Göldağı Milli Egemenlik ve Ulutan orman içi dinlenme yerleri, Değirmenağzı Şelaleleri, Türkali, Göbü, Ilıksu, Değirmenağzı, Kapuz plajlarıyla bölge halkının rağbet gösterdiği yerlerdir.
Tarihi ve Turistik Yerleri
Gökgöl Mağarası: Zonguldak ilinin 5 kilometre güneydoğusunda olan mağara Erçek Deresi’nin doğusundadır. Kollarıyla beraber uzunluğu 3.350 metre kadardır. Zonguldak ilinin en uzun 2. mağarasıdır. Şifa kaynağı olarak bilinen mağara astım hastalarına iyi geldiği söylenmektedir. Mikro klima özelliği taşıyan bu mağarayı şifa turizminden faydalanmak amacıyla bu hastalığa sahip olan birçok insan bu mağarayı ziyaret etmektedir. Zonguldak’ın girişinde bulunan fosil giriş, çöküntü salonu, mucizeler salonu ve harikalar salonu olmak üzere pek çok kattan oluşan mağaranın içinde damla taş sarkıt, dikitten sütunlar, traverten, perde, akma, makarna sarkıtlar, mağara gül ve iğne suları ve içi su dolu damlataş havuzları dikkat çekmektedir. 875 metrelik yürüyüş alanı ve yağışlı dönemlerinde debisi artan yeraltı deresi bulunan mağaranın kollarıyla doğal yapısı ve şifa kaynağıyla turistlerin ilgisini çekmektedir. 1994 yılında proje kapsamında yapılan Turizm Amaçlı Kullanım Projesi bir kültür turizmi projesi içinde yer almıştır.
Harmankaya Şelalesi: Karadere üzerinde bulunan şelale kil taşı tabakalarından oluşmuştur. İçerisinde yürüyüş parkı var. İple tırmanış ve iniş yapılması gereken noktalar da bulunmaktadır. Harmankaya üç şelaleden oluşmaktadır. Vadi içerisinde orman yolundan iniş yapılmaktadır. Şelalelerin en güzeli ikinci olanıdır. Vadide bulunan ormanlık alanda; kestane, gürgen, kocayemiş, karayemiş, şimşir, ıhlamur, meşe, defne, muşmula, yabani fındık, yabani kiraz, kavak, kızılağaç, kızılcık, geyik üzümü, yabani üzüm, ahlat, ovaz, böğürtlen, orman gülü, yabani elma, yılkın çalısı, kuşburnu benzeri bitki çeşitlerine rastlamak mümkündür. Bunun dışında; ısırgan, ballıbaba, katırtırnağı, zılbıt, mor menekşe, böcek kapan, yabani çilek, siklamen, papatya, çuha çiçeği, çaydanlık çiçeği yosun ve yabani çilek gibi endemik bitki çeşitlerini de görmek mümkündür.
Plajlar
Değirmenağzı Plajı
Zonguldak Kızlar Plajı
80 kilometrelik sahil kıyı şeridi boyunca pek çok sayıda doğal plaj ve kumsal bulunmaktadır. Zonguldak deniz turizmi olarak bakıldığında turistik açıdan tatmin edebilecek bir kıyı şeridi özelliği bulunmamaktadır. Ancak doğal kumsalları Göbü ve Türkali deniz turizmi yönünden Filyos ve Ereğli plajları deniz sporları yapılmaktadır. Bunun dışında Zonguldak’ın jeolojik yapısına bakıldığında kıvrımlı kireçtaşı ve falezli kıyıları güzel görünmektedir. Doğal yapılı plajlarıyla dört mevsim yeşil kalan bitki örtüsü sahil boyunca uzanan koyları, kumsalları ile günübirlik kullandığı belli başlı alanlardır. Bunlardan Türkali, Göbü, Kapuz, Değirmen ağzı, Ilıksu, Erdemir, Ereğli Belediye, Alaplı Belediye, Askeri Plaj ve büyük kıyıları ile Mavi Bayrak Projesi içerisinde yer almaktadır. Bartın sınırında yer alan Göbü plajı Zonguldak ile mesafesi 28 km ve Türkali plajı arası 30 km mesafededir. Göbü sahil uzunluğu 800 metre, genişliği 60 metre, Türkali sahil uzunluğu 1500 metre ve genişliği 40 metredir.
Ilıksu Plajı
Zonguldak iline 35 kilometre uzaklıkta yer alan Filyos sahilinin uzunluğu 3000 metre genişliği ise 30-60 metre civarındadır. Kapuz Plajı, kentte tercih edilen sahiller arasında 1. Sırada yer almaktadır. 2015 senesinde mavi bayrak verilerek ödüllendirilen plaj tek mavi bayrak özelliğine sahiptir. 180 metre uzunluğunda 25 metre genişliğinde doğal bir kumsaldan oluşan sahildir. Değirmenağzı plajı ise Zonguldak’ın en sessiz plajlarından birisidir. Mavi denizi yeşillikle iç içe oluşu, mangal ve piknik seçeneği sunan bir yer. Kamp ve çadır için de uygun olan Değirmenağzı Plajı ağaçlıkların ve büyük kayalıkların arasında bulunuyor. Ayrıca merkeze çok yakın olması sebebiyle de göze çarpıyor. Kozlu Sahili, yürüyüş yapmak ve oturmak için güzel alanları mevcuttur. Fotoğraf çekebilir, yürüyüş yapmak için dışarı çıkabilir ve ya bisiklet sürebilirsiniz. Göbü Plajı merkeze çok yakın olması nedeniyle tercih ediliyor. Zonguldak merkeze 50-60 metre uzaklıktadır.
Türkali Plajı
Türkali Plajı da Zonguldak merkeze yaklaşık 30-40 dakika uzaklıkta yer alan plajlardan biridir. Erdemli Plajı diğer plajlara göre alternatifleri oldukça fazla olan plajdır. Doğayla iç içe manzarasıyla büyüleyen Erdemli Plajı Ereğli de yer alıyor. Ilıksu Kaplıcası, su sıcaklığı 27 derece olan kaplıcanın termal su içildiği takdirde mide, karaciğer, bağırsak ve safra kesesine iyi geldiği bilinmektedir. Banyo yapıldığı zamanda ise ağrıları dindirdiği söylenmektedir.
Göbü Plajı
Deniz Feneri
Merkezde bulunan deniz feneri Zonguldak’a 2 kilometre uzaklıktadır. Denizden 53 metre yükseklikte 1908 senesinde yapılmıştır. Yüksekliği 9 metre, ışığı 9 mil öteden gözükmektedir. Karadeniz’e gelen gemilere rehberlik yaptığı bilinmektedir. 1985 senesinde iki kız kardeşin sorumluluğunu üstlendiği deniz fenerinin temizliğini ve bakımını uzun yıllar birlikte yapmışlardır. Sonrasında el değiştirmiş olması sebebiyle bakımsız kalan deniz fenerinin uydular arası kontrol edildiği için kimseye gerek duyulmamıştır.
Liman arkası
Ormanları
Zonguldak’ın içerisinde yer alan iğne ve yayvan yapraklı alanlar sayesinde farklı pek çok bitki örtüsünden oluşmaktadır. Yaz aylarında foto safari, olta balıkçılığı, av ve yaban hayvancılığı, trekking gibi turizm aktivitelerinin olduğu bir yerdir. Ulutan, Göldağı, Milli Egemenlik Beycuma Yayla, Bostandüzü, Kocaman ve 100. Yıl mevkilerinde bulunan orman içi dinlenme tesisleri su, oturma grupları, tuvalet, telefon vb alt yapı hizmetleri verilmekte, alışveriş, yeme- içme gibi ihtiyaçlar da karşılanmaktadır. Sonbahar mevsiminde çadır ve kap yerleri altı adet dağ evi, geyik ve alabalık üretme sahaları mevcut durumda olup göllerde olta balıkçılığı yapılmaktadır. Zonguldak merkezde Değirmenağzı ve Harmankaya, Kdz Ereğli’de güneşli bölgelerinde şelale ve trekking sahaları doğa turizmi alanlarıdır.
Doğal bir göl bulunmamakta olup yapay göl olarak Ulutan Baraj Gölü vardır. Kozlu Belediyesine bağlı olan Değirmenağzı Harmankaya ve Kdz Ereğli Güneşli Kayalıdere Şelaleleri önemli çağlayanları olmakla beraber trekking ve piknik amacıyla kullanılmaktadır. Foto safari, su ve yeşilliklerin bir arada olmasıyla ormanlar, akarsular ve mağaralarıyla doğal güzelliklerin bulunduğu yerlerdir. Bostandüzü, Göldağı, 100. Yıl, Ulutan, Yayla Mevki Orman içi dinlenme yerleri, Milli Egemenlik, Değirmenağzı, Harmankaya ve Güneş şelaleleri, Cumayanı, Kızılelma, Gökgöl, Sofular Mağaraları foto safari yapamak için ideal mekanlardır.
İklim şartları, deniz-kum-güneş uzun süreli imkan sağlamamakta; fakat ormanlar, yaylalar mağaralar yeşil ve su ikilisinin getirmiş olduğu güzellikler sayesinde Zonguldak’ı merak eden ve doğa severler için ilgi odağı haline gelmektedir. Geleceğe dönük planlamalar yapılmakta ve şehrin özelliklerinin daha geniş pencereden bakılarak tanıtılması gerektiği düşünülmektedir.
Göldere Tabiat Parkı: Zonguldak merkeze 22 kilometre mesafede yer alan 13,64 hektar alana sahiptir. İçerisinde çocuklar için ve yetişkinler için doğa harikası olan parkta kamp alanları ve yürüyüş alanları da mevcuttur.
Akçasu Köyü: 3,5 hektarlık bir alanda yer alan orman, karavan ve kamp yapılabilmesi ve ayrıca içerisinde; lokanta, telefon, çeşme, ve büfe gibi gereksinimlerin karşılanması da mümkündür.
