Kadın Tarihi Ayı Nedir? Kadınların Tarihini Neden Hatırlatmalıyız?
Kadın tarihi ayı, tarihte kadınların yaşamı ile toplumsal olaylara ve bilime büyük katkılarını vurgulama amacıyla Mart ayını işaret eder. Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası bir gün olan Dünya Kadınlar Günü 8 Mart’ın içerisinde olduğu önemli bir aydır.
Kadın Tarihi Ayı Nedir?
Mart ayı boyunca kadınların topluma, tarihe, sanata, bilime, spora, sanayiye kısaca gelişime olan katkılarını vurgulamak amacıyla kutlanır. Dünya genelinde farkındalık yaratmak amacıyla çeşitli etkinlikler, törenler, fuarlar, seminerler, paneller, eğlenceler düzenlenir. Her ülke özellikle kendi adına tüm dünyaya ismini duyurmuş başarılı ve öncü kadınlarını anmak üzere faaliyet gösterir.
Tarihin iz bırakmış kadınları geçmişte nasıl parlayıp bir meşale yaktıysa, bugün o meşaleyi taşıyan kadınlar vardır. Hedef; umut, başarı, eşitlik yaymak adına meşaleyi söndürmeden ve daha da harlayarak geleceğin kadınlarına taşımaktır. Kadın tarihi ayı önemi ve değeri bu açısından işte böyle fark yaratan bir zamandır.
Kadın Tarihini Neden Hatırlatmalıyız?
Tarih yazan kadınları ve başarılarını hatırlatmak bir sonraki nesillere de örnek olacaktır. Aynı zamanda günümüzde, geçmişten bile daha geri çağların sosyal ekonomik şartlarında yaşayan kadınların eşitlik mücadelesi için kadın tarihi ayı hatırlatılması gereken bir değerdir.
Çünkü bu ay, kadınların geçmişteki yoksulluk, yoksunluk ve eksiklikleri ile ilgilidir. Nedir bunlar? Haklar, çalışma şartları, eğitim imkânları, iktisadi zorluklar gibi etkenlerdir. Bu etkenler ve olumsuz şartlar içerisindeyken kadınların tırnakları ile kazıyarak edindiği başarıları tarihte büyük bir değerdir. Önyargı ve eleştirilere göğüs gererek kariyerlerini kuran, üretim yapan ve işinden şaşmayan kadınların başarısını hatırlatmak gereklidir.
Kadın tarihi ayı içerisindeki hatırlatmaları, erkek egemen topluma, baskıcı sisteme, cinsiyet eşitsizliğini yaşatan bireyleri aydınlatmak amacıyla bir değer taşır. Bu ay, baskıcı ve eşit olmayan haklar sunan sistemin içerisinde yok edilmeye çalışılan kadınların mücadelesine devam ettiğini göstermek içindir. İşte bu yüzden sistem için hakları savunmak için ve eşitliği sağlamak için hatırlatılmalı ve hatırlatılmaya devam edilmelidir.
Kadın Tarihi Şahsiyetler
Kadınların yapamayacaklarını ve bazı işlere bulaşmamaları gerektiği düşünen mitlerin kırıldığı kadın tarihi ayı, bugünü inşa eden şahsiyetler sayesindedir. İşte bu şahsiyetler, dünyanın pek çok noktasında tarihe imza atan, tarihi yazan, tarihe ismini altın harflerle yazdıran isimlerdir. Birçoğu hem kadın olarak ilke imza atmış birçoğu giriştikleri işlerle dünyadaki ilk isim olarak imza atmıştır. Hadi mart ayı ve özgürlük mücadelesi için hatırlamamız ve hatırlatmamız gereken isimlere bakalım.
Marie Curie ve Dr. Sally Kristen Ride
Kadın tarihi ayı içerisinde büyük yer edinen bilim insanları ve hak ettiği değeri alamayan isimlerdir. Marie Curie, bilime büyük katkıları ve çalışmaları ile günümüzün fizik dünyasında önemli yer ediniyor. Aynı zamanda bu isim 1903 yılı Nobel Fizik Ödülü ile 1911 Nobel Kimya Ödülü sahibidir. Toplum içinde söz sahibi olmayan bu kadın çalıştığı laboratuvarında koskoca radyoloji bilimini kurmuştur.
Dr. Sally Kristen Ride ise bir başka önemli fizikçi bilim insanıdır. Hem astrofizik alanındaki çalışmaları ile dikkat çekmiş hem de bir ilke imza atarak astronot olmuştur. Astronot kariyerinde Challenger mekiği sayesinde uzaya çıkan ilk Amerikalı kadın astronot unvanını almıştır.
Margaret Heafield Hamilton
Günümüz teknolojisi ile birebir bağlantılı isimlerden biridir. Yazılımın erkek işi olacağını ve kadınların kod yazmada ancak destek ekipte yer edinebileceğini söyleyenler olursa bu ismi kullanırsınız. Çünkü Margaret, Apollo’yu uzaya göndermek için dahice bir kod yazmıştır. Aynı zamanda NASA Apollo Projesi için kod yazılımı yaptığı Draper Laboratory müdürü olarak görev yapmıştır. Kadın tarihi ayı içerisinde büyük ve önemli yer sahibi olan astronot Margaret, bu alanda adımlarının takip edileceği bir öncü olmuştur.
Hypatia ve Emmy Noether
Matematik ve sayısal dehaları ile fark yaratmış isimlerdir. Bu isimlerden Hypatia aynı zamanda yaşadığı dönemde cadılık ve büyücülük ile suçlanarak cani bir şekilde katledilmiştir. Kendisine cadı denmesinin nedeni ise matematik alanında son derece başarılı çalışmalar yapmasıdır.
Yukarıdaki olayın mantığına göre görüyoruz ki erkek üstünlüğü ile yaşayan toplumda kadının bilim, sanat ve spor alanında bir gelişmeye imza atması mümkün değildir. Mümkün olmayan kadının yapamaması değil, toplumun düşüneceği durumdur. Bu durumda kadının kendi zekası ile iş yapamayacağı ancak ve ancak büyü gibi olağanüstü durumlar ile üretim yapabilecek kapasitede olacağı yanılgısına kapılmıştır bu toplamlar.
Kadın tarihi ayı içinde bu tip olağanüstü gerçek hikayeler ile günümüz hak savunucuları ve bilinçsiz bireylerin aydınlatılması gereklidir. Bu hikayeler günümüz ve geleceğe ders olması açısından her yıl mart ayında hatırlatılması oldukça önemlidir.
Sappho, Murasaki Shikibu ve Christine de Pizan
Sappho, Antik Yunan döneminde yaşamış lirik şairdir. Murasaki Shikibu, Japon saraylarında yaşamış nedimelerden biri olan şair ve yazardır. Christine de Pizan ortaçağ içinde kadın hakları adına mücadele etmiş yazar ve şairdir.
Edebiyat dalının çok eski dönemlerine dayanan güçlü figürleridir. Bu yukarıda bahsi geçen isimler edebi anlamda değerli ve ciddi işler çıkararak gelecek nesillere örnek olmuştur. Sanat dalında kadın dayanışması adına güç veren ve kadın tarihi ayı içinde hatırlatılması gereken değerli isimlerdendirler.
İmparatoriçe Wu Zetian, Kraliçe Theodora ve Kleopatra
Wu Zetian Çin tarihinin tek kadın imparatoriçesidir. Bu yüzden dünya tarihinde de büyük ve güçlü bir isimdir. Yaşadığı çağ ise yedi ve sekizinci yüzyıllardır. Theodora ise yine altıncı yüzyılda yaşamış soylu olmadığı halde kraliyete girip yönetimde yer almış bir kraliçedir. Dünya üzerinde uluslararası olarak kadın tarihi ayı kutlanacak ve Kleopatra’dan bahsedilmeyecek miydi? Kleopatra ise tüm dünyaya günümüzde bile nam salmış güçlü kadın karakteridir.
Elizabeth Blackwell
Amerika’nın 19. yy’da bir tıp fakültesinden mezun olarak doktor olan ilk kadın ismidir. Toplumun, okulun, öğrencilerin de dahil olmak üzere neredeyse etrafındaki herkesin karşı çıkmasına rağmen başarılı bir doktor olmuştur. Devamında gelen ya da gelmek isteyen kadın doktor adaylara da hem kendi ülkesinde hem de diğer ülkelerde öncü olmuştur.
Kadın Tarihinin Önemi
Kadın tarihi ayı önemi ve büyüklüğü ile yapılamaz deneni yapan kadınların çalışmalarının paylaşılması ve öğretilmesi için fark yaratacak bir zaman dilimidir. Kadın tarihi aynı zamanda kadın haklarıdır. Gurur veren ve umut aşılayan pek çok örneğin 7’den 70’e halkın tüm kesimlerine öğretilmesi gerekir.
Zor zamanlar içerisinde kadınların üretimi ile eşitlik hakkına sahip olduktan sonraki üretim kapasitesinin arasındaki farklar vurgulanmalıdır. Tabi maalesef günümüzde hala tam cinsiyet eşitliği söz konusu değildir. Çalışma alanlarında kadınlara bu ayın bilinci ile de fazlası değil eşitlik yaratılırsa eğer, topluma ve geleceğe olan katkı çok daha büyük olacaktır.
Rosa Parks, Emily Murphy, Anne Frank, Agatha Christie, Mother Teresa, Prenses Diana, Boudicca, Jeanne d’Arc, Marilyn Monroe, Margaret Thatcher, Helena Rubinstein ve son olarak Özlem Türeci gibi birçok başarılı ve tarihin akışında önemli yer edinmiş kadınların daima hatırlatılmaya ihtiyacı vardır. Aslında bu hatırlatmaları hem bilmeyenlere hem de kendimize sıkça yapmalıyız. Böylelikle her kadın kendi içindeki gücü keşfedebilir ve özgürce ayakları üzerinde durmanın mutluluğunu yaşayabilir.