Yargıtay 12. Ceza Dairesi, Zonguldak'ın Kozlu ilçesinde 10 yıl önce meydana gelen maden faciasındaki denetim eksikliğinin "bilinçli" olduğuna karar verdi. Daire, beraat eden dönemin Türkiye Kozlu Taşkömürü İşletme Müessesi Genel Müdürlüğü Yapı Denetim Grup Başkanı ve Hizmet Alım Şube Müdürü Ahmet Aktaş'ın "bilinçli taksirle ölüme neden olma" suçundan cezalandırılmasını isterken, madendeki denetim eksikliklerine işaret etti.
Sekiz işçi hayatını kaybetmişti
Zonguldak'ın Kozlu ilçesinde 7 Ocak 2013'te Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Kozlu Müessesi'ne bağlı bir maden ocağında metan gazı püskürmesi sonucunda 8 işçi hayatını kaybetti. Kazaya ilişkin Zonguldak 1. Ağır Ceza Mahkemesi, 2019'da sonuçlandırdığı davada TTK Kozlu TİM Müdürü Kazım Eroğlu ve Kozlu TİM Müdür Yardımcısı Nurettin Yılmaz'ı basit taksirden 3 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme bu cezayı 24 bin 300 TL adli para cezasına çevirdi.
Sanıkları tali kusurlu bulan mahkeme, kararının gerekçesinde Zonguldak Havzası'nın iki büyük tektonik hareket nedeniyle belirsizliklerin bulunması ve dünya ölçeğinde gelişen degaj olayları düşünüldüğünde aksi tesadüfler nedeniyle kısmen kaçınılmazlıktan söz edilebileceği kaydedildi. Kazım Eroğlu, 2022'de 42 işçinin öldüğü Amasra maden faciası olduğunda ise TTK Genel Müdürü olarak görev yapıyordu.
Aktaş beraat etmişti
Türkiye Kozlu Taşkömürü İşletme Müessesi Genel Müdürlüğü Yapı Denetim Grup Başkanı ve Hizmet Alım Şube Müdürü maden mühendisi sanık Ahmet Aktaş ise "basit taksirle ölüme neden olma" suçundan beraat etmişti. İstinafa yapılan itiraz ise reddedildi. Böylece para cezası alan Eroğlu ve Yılmaz yönünden karar kesinleşti.
Kozlu'da hayatını kaybeden madencilerin yakınlarının avukatı Murat Kemal Gündüz, Ahmet Aktaş hakkındaki kararı ise Yargıtay'a taşıdı.
Yargıtay denetimsizliğe ceza istedi
Yargıtay 12. Ceza Dairesi, dosyanın temyiz incelemesini tamamladı. Daire, Aktaş'ın asli kusurlu olduğunu ve "bilinçli taksirle ölüme neden olma" suçundan cezalandırılmasını istedi.
Kararda, aynı zamanda teknik nezaretçi görevini yürüten Kozlu Taşkömürü İşletme Müessesi Genel Müdürlüğü Yapı Denetim Grup Başkanı ve Hizmet Alım Şube Müdürü Ahmet Aktaş'ın tüm maden ocağında, görevi ile ilgili inceleme yapma ve gerekli her türlü bilgiyi alma ve kanun kapsamında gerekli önlemlerin aldırılması yetkisine sahip olduğuna dikkat çekildi.
Sanığın en az 15 günde bir görev aldığı işyerindeki faaliyetlerle ilgili eksiklik ve aksaklıkları, öneri ve önlemleri belirleyerek, "Teknik Nezaretçi Defteri"ne rapor etmekle yükümlü olduğu belirtilen kararda, işyerinde yaptığı incelemeler neticesinde can ve mal güvenliği açısından tehlikeli bir durumu tespit etmesi halinde, maden üretimine yönelik faaliyetleri durdurma yetkisine sahip olduğuna işaret edildi.
"Eksiklikleri takipçi olmadı"
Ancak iş sağlığı güvenliğine ilişkin kurul tutanaklarında sanığın görevli olduğu 27 Temmuz 2011-26 Ekim 2012 tarihleri arasında sondajlara ilişkin çok kez uyarının yer almasına karşın kendisinin bu eksiklerin tamamlanmasında takipçi olmadığı belirtildi.
Madendeki eksiklikler neler?
Kararda ayrıca olayın meydana gelmesinde etken iş güvenliği uzmanının, daimî nezaretçinin bulundurulmaması, risk değerlendirmesi raporunun olmaması, çalışanların eğitim eksikliği, ateşleme esnasında uygun koşulların sağlanmaması, tahlisiye ekibinin oluşturulmaması, acil durum planı hazırlanmaması gibi birden fazla ihmal hakkında kendisi tarafından yüklenici şirkete herhangi bir tespit ve önerisinin bulunmadığı vurgulandı.
Sanığın üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmeyerek, neticeye asli kusuruyla sebep olduğu belirtilen kararda, sanığın iş güvenliği mevzuatına aykırı bu eylemleriyle, kazaya sebebiyet verebileceğini objektif olarak öngördüğü halde neticenin meydana gelmeyeceğine inanmak suretiyle dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışlarıyla, bilinçli taksirle hareket ettiği vurgulandı.
TTK müdürü de aynı cezayı alacaktı
Davanın avukatı Murat Kemal Gündüz, bu davada basit taksirden verilen hapis cezaları paraya çevrilen Kazım Eroğlu ve Nurettin Yılmaz'ın cezasının istinafta kesinleşmesi nedeniyle Yargıtay'ın kararından etkilenmeyeceğini kaydetti. Sanıkların cezasının istinafta kesinleşmemesi halinde bu sanıkların da Yargıtay kararına göre bilinçli taksirden cezalandırılacağını kaydeden Gündüz, "Yerel mahkeme adeta bu iki sanığı cezada kayırdı" dedi.
