İskambil destesinde bulunan 4 papazın, aslında tarihteki dört hükümdarı temsil ettiğini biliyor muydunuz...?
Sinek Papazı, Büyük İskender'i
Karo Papazı, Jul Sezar'ı
Kupa Papazı, Kral Şarlman
Maça Papazı, Davud'u temsil eder...
İskambil kağıtlarındaki papazlar aslında kraldır ve;
-Kupa kartı, krallığı ve soyluları
-Maça kartı orduyu, şövalyeleri
-Karo kartları, orta sınıfı temsil eder
-Sinek ise avam tabakası, köylüyü temsil etmekteydi.
Zonguldak’ta oynanan ve adına "King" denen oyunun diğer adı "kupa papazı almaz" oyunudur. King oyununda bir el olarak oynanan bölümde, aslında diğer oyuncular kupa papazından kaçmayı amaçlar. Kupa papazına yakalanan, eli kaybeder. King oyununda; El Almaz, Erkek Almaz, Kız Almaz, Son iki ve oyunda bir de koz bölümü vardır.
King oyununda "Rıfkı" bölümünde Kupa papazından kaçman gerekir... Rıfkı, kupa papazıdır. Yani aslında Kral Şarlman’dır.
Kupa papazını temsil eden Kral Şarlman, Frank ve Lomzart kralıdır. Karoleni Devleti’ni imparatorluk statüsüne yükselten hükümdardır. Batı Avrupa’nın büyük bir kısmını birleştirmiştir. Büyük askeri başarılara imza atmış, din ve eğitim alanlarında oldukça önemli reformlar gerçekleştirmiştir. 25 Aralık 800 yılında Roma İmparatorluğunun Kralı olmuştur.
Şimdi, kupa papazı Şarlman’ın Zonguldak ile ne ilgisi var?
Kral Şarlman, Verona'da bir ordu kuran Desiderius'un oğlu Adelgis’i mağlup etti ve Adelgis, Konstantinopolis'e (İstanbul) kaçtı. Adelgis İstanbul'da kendine dini olarak destek aramak için kiliseleri dolaştı. O zamanlar Ereğli'deki dini otorite, sözü geçen önemli bir merkez idi. Adelgis kupa papazı olarak görülen Kral Şarlman'a karşı tekrar güçlenmek için M.S 774'de Ereğli'de destek aradı. Fakat Adelgis daha sonra kupa papazını yedi ve oyunu kaybetti. M.S 788 tarihinde öldü.
Bir rivayete göre Kupa papazına “Rıfkı” adı Zonguldak’ta verildi.
Anlayacağınız; Zonguldak’ta oldukça sık oynanan bu oyunun kahramanlarından biri olan Adelgis kupa papazından Zonguldak’a kaçmıştır. Yüzyıllar sonra Zonguldak’ta kupa papazına “Rıfkı” adı verilmiştir. Rıfkı aslında Çatalağzı'nın Yaka Mahallesi’nden olan Rıfkı'nın adı idi.
Çatalağzı'ndan olan Rahmetli Jeoloji Mühendisi Sinan Biberoğlu ile yaptığımız bir söyleşide anlattıkları oldukça ilgi çekici idi.
Sinan Biberoğlu kupa papazına Rıfkı denmesinin sebebini şöyle anlatmıştı;
"King oynuyorlar ve tabelada durumu iyi ve ceza olarak "kupa papazı yememek" söyleyecek ama çapraz masada oturan (sanırım Yaka Mahallesi’nde oturuyordu) Rıfkı'yı göstererek "Rıfkı" diye bağırdı ve o günden sonra herkes Papaz yemez oyununa "Rıfkı yemez" demeye başladı. Üniversite nedeni ile İstanbul'da ev arkadaşlarımız ile çok özel durumlarda, TV’de maç izlemek için kahveye gittiğimizde de King oynuyoruz ve bizlerde doğal olarak "Rıfkı" diyoruz. Herkes bizi merakla da izliyor. Bir zaman geçti, farklı yerlere de gittim, her yerde kupa papazı cezasını "Rıfkı" olarak söylenir gördüm." demiştir.
Hayati Yılmaz ile Zonguldak Tarih
