Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Maden Mühendisleri Odası İkinci Başkanı Veyis Sır, deprem bölgesinde kurtarma faaliyetlerinde çalışan madencilerle yaptığı görüşmeler doğrultusunda bir rapor hazırladı. Söz konusu raporu Cumhuriyet’le paylaşan Sır, kurtarma çalışmalarındaki eksikliklere dikkat çekti.
Afet zamanlarında çalışmaları organize etmekle yetkili olan AFAD’ın kendi içinde dahi organize olamadığına dikkat çekilen raporda, “İlk 2 gün madencilik ekiplerinin bölgeye ulaşmasında çok büyük sıkıntılar oluşmuş 3. veya 4. Gün ekipler ancak sahaya ulaşabilmiştir. Kurtarma için en kritik zaman olan ilk iki günde madencilerin büyük bir bölümü bölgeye dahi ulaşamamıştır. İlk 2 gün bölgeye ulaşan madenciler ise büyük bir kaos ortamı içerisinde kendilerini bulmuşlardır. Koordinasyonu sağlamakla görevli AFAD dahil herhangi bir kurum yetkilisinin birçok bölgede sürece dahil olamadıkları görülmüştür” denildi.
‘AFAD ZAMAN KAYBI OLUŞTURDU’
Söz konusu raporda madencilerin yürüttüğü faaliyetin önemine dikkat çekilirken şu ifadelere yer verildi: “Başta AFAD olmak üzere, kurtarma kültürü ve deneyimi olmayan farklı ekiplerin hatalı yönlendirmeleri nedeniyle çalışmaların ciddi boyutta aksadığını ve zaman kaybı oluştuğunu belirtmişlerdir.”
‘KOORDİNASYON SAĞLAMASI MÜMKÜN DEĞİL’
AFAD’ın koordinasyonu sağlamadaki yetersizliğinin, hazır olan ekiplerin, kurum ve kuruluşların alana ulaşmasına da engel olduğuna dikkat çekilen raporda, “Yaşanan deprem felaketi sonrası yıkılan ve hasarlı bina sayısı yaklaşık 50 bin civarındadır. Buna karşın AFAD’ın personel sayısı sadece 7 bin 500’dür. Bu sayıda bir personelle, böyle yıkıcı bir depremde sağlıklı bir kurtarma faaliyetinin ve koordinasyonun sağlanabilmesi mümkün değildir. Ayrıca kurumun teşkilat şeması incelendiğinde taşra personelinin yüzde 50’sinin tecrübesiz olduğu görülmektedir” denildi.
‘AFAD YENİDEN YAPILANDIRILSIN’
“Bilimin ve tekniğin gerekliliklerini yerine getiremediğimiz sürece kısır bir döngü içerisinde benzer felaketler karşısında çaresiz kalmaya devam edeceğiz” denilen raporda, “AFAD’ın yeniden yapılandırılması, yetkin personel sayısının arttırılması, diğer kamu kurumları, madencilik sektörü, Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ve meslek odaları ile birlikte yeni bir organizasyon kurulması gerekmektedir. AFAD’da, yeraltı madenciliği konusunda tecrübeli maden mühendislerinin istihdamı arttırılmalı, tecrübeli mühendisler aracılığıyla tüm kurtarma ekibi eğitilmelidir” ifadeleri yer aldı.
ETKİN MÜCADELE İÇİN ÖNERİLER
Raporda afetlerle etkin mücadele edilebilmesine yönelik bazı öneriler de yer aldı. Söz konusu öneriler şu şekilde:
Fay hatları üzerinde bulunan ve deprem riski çok fazla olan illerde afet anında büyük lojistik depoları bulundurulsun.
Fay hatlarına yakın bölgelerde mümkün olduğunca yerleşim yeri oluşturulmamalı ve mevcut yerleşim yerlerinin depreme dayanıklı olup olmadığı ile ilgili belediyelerin ve üniversitelerin de içinde olduğu bir sistem içerisinde çalışmalar yürütülsün.
Tüm kamu kurumlarının koordine bir şekilde çalıştığı ve afet durumunda en kısa süre içerisinde fiiliyata geçmesini sağlayıcı bir ulusal afet durum politikası oluşturulmalıdır.