Mide bulantısı, vücuttaki çeşitli mekanizmalardan kaynaklanan uyarılar sonucu kusmaya neden olabilen bir tepkidir. Bulantıya mide rahatsızlığı demek doğru değildir. Mide bulantısına terleme, soluk cilt, aşırı tükürük salgısı, yavaş kalp atışı, düşük kan basıncı ve iştahsızlık eşlik edebilir.
Kusma, beynin medulla oblongata'sının derinlerinde bulunan kusma merkezi tarafından düzenlenir. Bu merkez, beynin duygusal, görsel ve işitsel alanlarından, iç kulaktan ve sindirim sisteminden sinyaller alır. İncelenen bölgeden kusma merkezi, sindirim sistemi, vücudun diğer organları, serebral korteks, vestibüler sistem ve kimyasallara duyarlı reseptörler nöral olarak uyarılır. Mide bulantısını dayanılmaz kusma takip eder. Değerlendirildiğinde, kusmaya neden olmak için karın kaslarına, diyaframın, midenin ve yemek borusunun kasılmasına sinir uyarıları gönderir.
Mide bulantısı genellikle ağrısız bir semptomdur, ancak rahatsız edici olabilir. Mide bulantısı ile ilişkili en yaygın semptom kusmadır. Mide bulantısı ile ilişkili semptomlar baş dönmesi, bayılma, ağız kuruluğu, ishal, ateş, karın ağrısı ve idrara çıkmada azalmadır. Mide bulantısı ile ilişkili ciddi semptomlar arasında göğüs ağrısı, konfüzyon, uyuşukluk, hızlı kalp atış hızı, nefes almada zorluk, aşırı terleme ve bayılma yer alır.
Mide bulantısına ne sebep olur?
Mide bulantısının birçok nedeni olabilir. Mide rahatsızlıkları denilince ilk akla gelen mide bulantısıdır ancak her zaman mideden kaynaklanmazlar. Mide bulantısı ve kusma, gastroenteroloji, dahiliye, jinekoloji, psikiyatri, nöroloji ve kulak burun boğaz dahil olmak üzere yalnızca çok çeşitli uzmanlıkları etkileyen bozukluklardır. Çok ciddi bir hastalığın belirtisi de olabilir, bu nedenle doktor kontrolünde önlem alınmalıdır. Mide bulantısının ilk akla gelen nedenleri şunlardır:
- Gıda zehirlenmesi
- Ani başlayan gastrit
- Mide hastalığı
- Akut gastrit
- İlaç kullanımı (kemoterapi, ağrı kesiciler)
- ALkol tüketimi
- Stres ve kaygı
- Gebelik
- Baş dönmesi, kulak çınlaması
- Migren
- Glioma
- Laktoz intoleransı, çölyak hastalığı
Pek çok nedenden dolayı ortaya çıkan mide bulantısı, ardından gelen kusma ile birleşince insanı çok huzursuz eder. Bulantı ciddi hastalıklardan kaynaklanabileceği gibi, taşıt tutması, koku alma, stres, hamilelik gibi bazı durumlardanda kaynaklanabilir. Ciddi bir hastalığa işaret edebilen mide bulantısı aynı zamanda organik mide bulantısı olarak da bilinir. Organik mide bulantısının arkasında besin zehirlenmesi, beyin tümörü, menenjit, baş dönmesi, enterit, reflü, migren, gastrit, ülser, apandisit gibi çeşitli hastalıkları vardır.
Mide bulantısına ne iyi gelir
Mide bulantılarının çoğu ciddi bir rahatsızlık belirtisi değildir. Bu nedenle mide bulantısına karşı etkili önlemler almak bu durumu ortadan kaldırabilir. Bulantı devam eder ve tekrarlarsa bir uzmana başvurulmalıdır. Şimdi, bulantıyı kontrol etmeye ne yardımcı olabilir? ve bulantı ve kusmayı nasıl kontrol edebilirim? Sorularına yanıt verelim.
Mide bulantısı için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri temiz havaya çıkmak ve derin nefes almaktır. Dışarıda yürümek mide bulantısına odaklanmayı zorlaştırır. Kolonya ve kendinizi iyi hissettiren güzel, ferahlatıcı kokuları koklayabilirsiniz. Bulantıya baş dönmesi eşlik ediyorsa, kendinizi dinlenmeye zorlamayın. 30 dakikalık kısa bir şekerleme veya sırt üstü yatmak mide bulantısını azaltmaya yardımcı olabilir.
Bulunduğunuz bölgede kötü bir koku varsa hemen oradan uzaklaşın. Baskın bir koku mide bulantısının bir numaralı tetikleyicisidir. Bulantıya neyin sebep olduğunu anlamaya çalışalım. Besin alerjiniz olmasına rağmen son 12 saat içinde ne yediğinizi düşünün. Nane ve limon gibi bitki çayları mide bulantısına iyi gelen çaylar arasındadır. İçeceğiniz içecek midenizi zorlamadan yavaş yavaş içilmelidir.
Yağlı ve ağır yiyeceklerden kaçının. Yemekten sonra en az 30 dakika uzanmayın. Bu da reflüye neden olur. Yavaş ve küçük porsiyonlarda yemelisiniz. Yemekten hemen sonra aktivitelerden (yüzme, koşma vb.) kaçının.