14 Mart Tıp Bayramı öncesinde, sağlık çalışanlarının sosyo-ekonomik durumlarını tespit etmek amacıyla Türk Sağlık-Sen tarafından yapılan anket, çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Ankete katılan 5760 sağlık çalışanının büyük bir kısmı maaşlarının yetersiz olduğunu ve çalışma hayatında ciddi sıkıntılar yaşadıklarını belirtti.
Maaşlar Yetersiz, Yan Ödemeler Çok Düşük
Sağlık çalışanlarının %80.9’u maaşlarını yeterli bulmazken, %69’u maaş dışı ödemelerin (taban, teşvik, nöbet vb.) çok düşük olduğunu düşünüyor. Giyim ve aile yardımı gibi sosyal ödemelerin de yetersiz kaldığını belirtenlerin oranı %93. Ankete göre, sağlık çalışanlarının yalnızca %1.4’ü ekonomik durumlarını iyi olarak değerlendirirken, %48.6’sı ekonomik olarak zor durumda olduklarını ifade etti.
Emeklilik Endişesi Büyüyor
Sağlık çalışanlarının %81.2’si emeklilikte ihtiyaçlarının büyük bir bölümünü karşılayamayacaklarını düşünüyor. “Ancak yarısını karşılayabilirim” diyenlerin oranı %16’da kalırken, yalnızca %2.8’i emeklilik gelirlerinin yeterli olacağını belirtti.
Amir Baskısı En Büyük Sorun
Çalışma hayatına dair en büyük endişe, %37.3 ile amir baskısı olarak öne çıkıyor. Bunu %27.2 ile iş güvencesinin ortadan kalkması, %18.6 ile şiddet ve %16.9 ile bulaşıcı hastalıklar takip ediyor. Ankete göre, sağlık çalışanlarının sadece %4.4’ü amirlerini adaletli bulurken, %35’i çalışanlar arasında ayrım yapıldığını, %27.8’i ise keyfi yönetim uygulandığını düşünüyor.
Şiddet Her Geçen Gün Artıyor
Anket sonuçlarına göre, sağlık çalışanlarının %29.2’si görev sırasında fiziksel şiddete, %83.2’si ise sözel şiddete maruz kalmış durumda. Defalarca fiziksel şiddet görenlerin oranı %13, sözel şiddete sayısız kez maruz kalanların oranı ise %13.3.
Ailelerine Vakit Ayıramıyorlar
Sağlık çalışanlarının sadece %17.7’si ailesine yeterince vakit ayırabildiğini düşünüyor. %62’si tükenmişlik sendromu yaşarken, %71.7’si geleceğini güvence altında hissetmiyor. Yeniden meslek seçme şansı olsa sağlık alanında çalışmak isteyenlerin oranı yalnızca %10.4. Çocuklarının sağlık alanında çalışmasını isteyenlerin oranı ise %7.6.
OECD Ülkeleri Arasında Son Sıradayız
2023 yılı verilerine göre, Türkiye’de 100 bin kişiye düşen doktor sayısı 239. Bu rakamla Türkiye, OECD ülkeleri arasında son sırada yer alıyor. OECD ortalaması 377, AB ortalaması ise 414. Hemşire sayısında da benzer bir tablo var. Türkiye’de 100 bin kişiye düşen hemşire sayısı 361 iken, OECD ortalaması 988, AB ortalaması ise 882. Bu veriler sağlık sektöründeki personel eksikliğini gözler önüne seriyor.
“Acil Eylem Planı Şart”
Türk Sağlık-Sen Zonguldak Şube Başkanı Arzu Kara, anket sonuçlarının sağlık çalışanlarının içinde bulunduğu zor durumu net bir şekilde ortaya koyduğunu belirterek, “Maaşların iyileştirilmesi, ödemelerin emekliliğe yansıtılması, sağlık kurumlarının şiddete karşı sıfır toleranslı alan ilan edilmesi gibi adımlar atılmalıdır. Ayrıca, liyakat esaslı atamalar yapılmalı, sözleşmeli yöneticilik sistemi yerine objektif sınavlarla yöneticiler belirlenmelidir” dedi.