Günlük uyku ihtiyacı kişiden kişiye değişir. Yapılan araştırmalar ortalama insan ömrünün üçte birinin uykuda geçtiğini söylüyor. Bu süre insan yaşamı için azımsanmayacak bir süredir. Yetişkinler için 7-9 saat uyku yeterli olurken, yaşamın ilk yıllarında uykuya olan ihtiyacımız yaklaşık 12-18 saat kadardır. Yaşamın ilk yıllarında zamanımızı çoğunlukla uykuda geçiririz. Yaşımız ilerledikçe de uyku gereksinimimiz azalır. Uykuya dalma süresi de yaşlanmayla birlikte artar. Bu durum organik bir bozulmayı içerir. Ancak uyku problemleri arasında sıklıkla karşılaştığımız birçok bozukluk, uykusuzluğun sürekli hale geldiği ve yaşam kalitesini kötü etkilediği durumları içermektedir. Bir ayı geçen uyku problemlerinde profesyonel bir destek alınabilir, problemin kaynağına bağlı olarak alanında uzman psikolog ve doktorlar tarafından bir tedavi protokolü oluşturulabilir. Bu nedenle bireylerin uyku kalitesine önem vermeleri gerek ruhsal gerekse fizyolojik sağlıkları için oldukça kıymetlidir.
Fazla ekran kullanımı uyku problemlerine yol açabilir.
Uyku bozukluklarının psikolojik, çevresel, fizyolojik ve yaşam standartlarıyla ilgili birçok nedeni olabilir. Uyku bozukluğu başka bir bedensel ya da ruhsal hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkabileceği gibi tek başına bir hastalık olarak da görülebilir. Stres, kaygı, bazı ruhsal hastalıklar gibi psikolojik faktörler; fazla kafein kullanımı, bazı ilaçlar, çalışma saatleri, vardiyalı çalışma, geç saatte yemek yeme ve kötü beslenme gibi yaşam biçimleri; ışık, ses, ortam sıcaklığı ve ortamın güvenli olup olmaması gibi çevresel faktörler; ağrı, çok sık tuvalete gitme ihtiyacı ve solunum problemleri gibi bedensel hastalıklar uyku bozukluğuna yol açabilir. Bu nedenle eğer uykunuzla ilgili bir sorun yaşıyorsanız daha fazla ertelemeden en kısa sürede bir uzmanla görüşmeniz faydalı olacaktır.
Peki kaliteli bir uyku için bizler neler yapabiliriz?
Sağlıklı bir uyku için bireylerin dikkat etmesi gereken 10 altın kural;
- Uyuduğunuz odanın loş, rahat ve sessiz olmasına dikkat edin. Gerekirse kulak tıkacı ve göz maskesi kullanabilirsiniz.
- Yatak odasında televizyon bulundurmayın. Yatmadan iki saat önce cep telefonlarınızı bırakarak beyninizi uykuya hazırlayın.
- Yatağınızda sadece uyuyun. Ders çalışmayın, kitap okumayın, film izlemeyin, yemek yemeyin. Yatakta yapılan bu davranışlar beynin uyku moduna girmesini zorlaştırır.
- Yatmadan önce yapılan nefes egzersizleri, yoga, meditasyon gibi gevşeme ve rahatlama teknikleri uykuya dalmanızı kolaylaştıracaktır.
- Vücudun biyolojik saatinin düzeni için her gün aynı saatte yatmaya ve uyanmaya çalışın.
- Akşamları hafif yemekleri tercih edin. Uyumadan 4 saat önce yemek yeme davranışlarını sonlandırın.
- Haftada en az üç gün hafif egzersizler yapmaya çalışın.
- Alkol ve sigara kullanımı uyku kalitesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Uykuya dalmadan önce bu maddeleri kullanmaktan kaçının.
- Giymiş olduğunuz kıyafetin sizi rahat ettiren bir kumaş ve modelde olmasına dikkat edin.
- Yattığınız odanın sıcaklığı oldukça önemlidir. Çok sıcak ya da çok soğuk olmamasına özen gösterin.