Zonguldak Nostalji sayfası editörü Yüksel Yıldırım, “Şakir Paşa Ailesi” dizisinde ilk defa elektriğin gelmesi hakkında konuya değinirken Zonguldak’tan çıkartılan maden kömürünün etkisi olduğuna da dikkat çekti.
Yıldırım’ın yazısı şu şekilde:
“ŞAKİR PAŞA KONAĞINA ELEKTRİK GELDİ!
Şakir Paşa Ailesi: Mucizeler ve Skandallar dizisi Osmanlı’nın son dönemine ve Türkiye’nin ilk yıllarında önemli bir yer edinen Mehmed Şakir Paşa ve ailesinin hayatını konu ediyor... Mehmed Şakir Paşa’nın en büyük oğlu Halikarnas Balıkçısı olarak bilinen Cevat Şakir Kabaağaçlı’dır.
Hikâye 1912 yılında Büyükada’da başlıyor. O devri yansıtan manzara, mekan sahneleri, eski İstanbul görüntüleri ve o yıllardaki yaşamların konu olarak işlenmesi, izleyiciler tarafından merakla takip ediliyor. Adaya ait sahneler ve İstanbul Cadde ve sokaklarında geçen görüntüler, insan manzaraları, kılık, kıyafet ve dekorlar izleyicilerin tarihte yolculuk edilmesini sağlıyor.
Dizinin bir sahnesinde Büyükada’da ki konağa ilk defa elektriğin gelmesi konu edilirken, büyük avizelerin göz kamaştıran elektrik ışığıyla aydınlanma sahnesi ve ev halkının gösterdiği sevinci dolaylı bir bakış açısıyla, Zonguldak’tan çıkartılan kömürünün etkisini ister istemez akla getiriyor…
İstanbul’da ilk termik santralin enerjisini Zonguldak maden kömüründen geldiğini unutmayalım…
İstanbul elektrik işletmesinin tarihçesi 1910 senesidir;
Edison‘un Newyork‘ da ilk elektrik santralını kurduğu 1882 senesi üzerinden 28 sene geçmiş, dünyanın büyük şehirlerinde, ev ve sokaklarda havagazı fenerlerinin yerlerini elektrik lâmbaları almış, atlı tramvaylar tarihe karışmış, fabrikalarda buhar makinelerinin yerlerine elektrik motorları kullanılmaya başlanmış, hülâsa elektrik enerjisinin sosyal ve ekonomik hayat üzerinde yaptığı büyük devrim hızla gelişmiştir.
“ZONGULDAK’TA ÇIKARTILAN KÖMÜR ÖNEMLİ ROL OYNAMIŞTIR”
Nihayet elektrik enerjisinin temin ettiği birçok faydaların artık ihmal edilemeyeceğine kanaat getiren o zamanki hükümet, İstanbul‘a elektrik temini için bir santral ile lüzumlu tevzi tesislerinin kurulmasına karar vermiş, elektrik verilmek üzere şehir elektrik tesisatının yaptırılması hususunda beynelmilel bir ihale yapılmış, Anadolu yakasının elektriklendirilmesi ise sonraya bırakılmıştır.
İhaleye iştirak eden firmalar arasından seçilerek, 1 Kasım 1910 tarihinde tesisatın yapılması işi ve 50 sene müddetle işletilmesi imtiyazı olan bir Elektrik Şirketine verilmiştir.
Bu suretle ilk defa 11 Şubat 1914 tarihinde İstanbul tramvaylarına ve 14 Şubat 1914 tarihinde de şebekeye ve abonelere cereyan verilebilmiştir.
Kartal‘dan Büyükada‘ya kadar uzanan 4 kilometrelik bir deniz altı kablosu döşenerek Büyükada‘ya cereyan verilmiştir.
İstanbul’da ilk olarak Silahtarağa’da kurulan santral, Zonguldak’tan çıkan maden kömürünün deniz yoluyla taşınmasıyla çalışabildi ve I. Dünya Savaşı’nda deniz yoluyla taşınan kömür sevkiyatında yer yer aksamalar olmuşsa da Zonguldak’ta çıkartılan kömür İstanbul’un aydınlanmasında önemli rol oynamıştır.”
