Cumhuriyet’in ilanından sonra Türkiye’nin yeni idari yapısı oluşturulurken, 1924 yılında kabul edilen 1924 Anayasası kapsamında vilayet sistemi düzenlendi. Zonguldak, bu yeni sistemde resmî olarak ilk vilayet statüsünü kazandı. Ancak Zonguldak’ı özel kılan sadece bu değil.
Kömür Havzalarının Stratejik Önemi
Zonguldak, Osmanlı İmparatorluğu döneminden itibaren kömür madenciliğiyle tanınan bir bölgeydi. Özellikle taş kömürü yataklarının keşfi ve işletmeye alınması, hem sanayiye hem de enerji sektörüne büyük katkı sağladı. Cumhuriyet’in ilk yıllarında kömür üretimi, ekonomik kalkınmanın anahtar unsurlarından biri olarak görülüyordu. Bu nedenle Zonguldak, genç Cumhuriyet için stratejik bir öneme sahipti.
Sanayi ve İş Gücü Merkezi
Zonguldak, o dönemde Türkiye’nin sanayileşme hamlesine yön veren şehirlerden biri olarak öne çıkıyordu. Maden ocaklarında çalıştırılmak üzere iş gücünün yoğunlaştığı şehir, aynı zamanda demir-çelik sanayisinin temel taşlarından biri olan Karabük’e de yakın bir konumdaydı. Bu durum, Zonguldak’ın vilayet statüsüne yükseltilmesini hızlandırdı.
Tarihî İlk: 67 Plaka
Zonguldak’ın Türkiye’nin ilk vilayeti olarak tescillenmesi, plaka sistemine de yansıdı. Ülkede şehirler plakalarla numaralandırılırken, Zonguldak’a “67” numarası verildi. Bu sıra, o dönemde Türkiye’nin vilayetleri arasında alfabetik bir düzenle yapılmış olsa da Zonguldak’ın köklü tarihi bu numarayı da anlamlı kıldı.
Cumhuriyetin Sembol Şehirlerinden Biri
Atatürk’ün sanayiye ve yeraltı kaynaklarına verdiği önem, Zonguldak’ın Cumhuriyet dönemiyle özdeşleşmesini sağladı. Şehir, modern Türkiye’nin ekonomik kalkınmasında öncü bir rol oynadı ve bu nedenle Cumhuriyet’in ilk yıllarında vilayet olarak tanımlandı.
Zonguldak bugün, Türkiye’nin sanayi ve madencilik tarihindeki bu öncü rolünü gururla taşımaya devam ediyor. Tarihi unvanı ve ekonomik katkılarıyla Türkiye’nin geçmişiyle geleceği arasında bir köprü görevi görüyor.