Obezitenin insülin direnci ile yakından ilişkili olduğunu belirten Dyt. Özdemir şu ifadeleri kullandı:
Fazla kilo ve obezite yüzünden her yıl en az 3,4 milyon kişi hayatını kaybetmektedir. Her yaştan insanı etkileyen bu hastalık kişinin yaşam kalitesini yüksek oranda düşürmektedir. Obezite derecesinin belirlenmesi için en çok tercih edilen yöntem boy ve kilo değerimizle hesaplanan vücut kitle indeksi (BKİ) hesabıdır. Bu hesaba göre kişinin BKİ değeri 25’in üstündeyse hafif şişman, 30’un üstündeyse şişman yani obez kabul edilir.
Obez olduğumu başka yolla nasıl anlarım?
Daha basit bir yöntem ise bel çevresini ölçmektir. Bel çevresi erkeklerde 94 cm, kadınlarda ise 80 cm değerinin üstündeyse hafif şişman kabul edilir. Bel çevresi erkeklerde 102 cm, kadınlarda ise 88 cm üzerindeyse şişman yani obez kabul edilir. Evde bir mezura yardımı ile göbek deliğinin iki parmak üstünden ölçüm alarak obezite risk durumunuzu öğrenebilirsiniz.
Obezitenin yol açtığı hastalıklar nelerdir?
Obezite yanında birçok hastalığı da beraberinde getiriyor.
- İnsülin direnci – Hiperinsülinemi
- Tip 2 Diabetes Mellitus( Şeker Hastalığı)
- Hipertansiyon( yüksek tansiyon)
- Koroner arter hastalığı
- Hiperlipidemi – Hipertrigliseridemi (Kan Yağlarının Yükselmesi)
- Safra kesesi hastalıkları
- Uyku apnesi
- Karaciğer yağlanması
- Solunum zorluğu
- Gebelik komplikasyonları
- Menstruasyon düzensizlikleri
Birçok kişi bu hastalıklara fazla kilolarından dolayı yakalandığını bilmeden bu hastalıkları sahiplenerek ömür boyu ilaç kullanıyor. Oysaki fazla kilolardan kurtularak bu hastalıklara veda edilebilir. Obezitenin yol açtığı hastalıkların başında Tip2 Diyabet (şeker) hastalığı yer alıyor. Doğuştan olmayan şeker hastalığının asıl sebebi ise fazla kilo alımı ve beslenme bozukluğu sunucu vücutta insülin direnci gelişmesidir.
İnsülin direnci nedir?
İnsülin direnci için şeker hastalığına giden yolda ilk adım diyebiliriz. Fazla kilo alımı ve kötü beslenme sonucu kan şekerini düzenleyen hormon olan insülin direncinin salınımı bozuluyor. Bozulan insülin salınımı kişide açlık atakları ve daha fazla yeme isteği oluşturuyor. İnsülin direncinin belirtileri;
- Hızlı ve aşırı kilo alma
- Kilo vermede sıkıntı yaşama
- Adet düzensizliği
- Kendini enerjisiz hissetme, sabahları yorgun kalkma
- Yemeklerden sonra uyku basması
- Konsantrasyon ve algılama güçlüğü
- Soğuk terleme ve üşüme
- Vücut direncinde azalma
- Hızlı yeme, sık ve çabuk acıkma
- Baygınlık hissi
- Tatlı krizleri
- Elde ayakta titreme
Bu belirtilerden bir kaçını yaşıyorsanız mutlaka insülin direnci (HOMA-IR) testi yaptırınız. Bu teste göre çıkan değer 2.5’in üstündeyse insülin direnciniz var kabul edilir.
İnsülin direncim olduğunu başka yolla nasıl anlarım?
Yukarıda sayılan belirtilere sahipseniz insülin direnciniz olabilir. Bunun dışında insülin direnci bel çevresi ile de ilişkilidir. Bel çevresini göbek deliğinin iki parmak üstünden ölçüp çıkan değeri 2 ile çarptığınızda boyunuzdan daha yüksek bir değer buluyorsanız insülin direnciniz olabilir.
Kilo vermeyi çok istiyorum ama neden diyet yapamıyorum?
Obez bireylerin birçoğu, motivasyonu ne kadar yüksek olsa da diyeti uzun süre sürdüremiyor. Bunun sebebi ise insülin direncinin vücutta oluşturduğu çabuk acıkma ve kişide yarattığı aşırı tatlı isteği. Böyle bir durumda mutlaka bir diyetisyen eşliğinde diyet yapılması gerekiyor.
Verdiğim kiloları fazlasıyla geri alıyorum, bu durumda ne yapabilirim?
Bu durumun en büyük sebebi ideal kiloya ulaşmadan diyeti bırakmaktır. Birkaç kilo verilip diyet bırakıldığında maalesef başlangıç kilonuzun da üstüne çıkmanız muhtemel. Bu durumda beslenme alışkanlığının değişmesi gerekiyor. Uzun süre diyete bağlı kalmak ve sürekli aynı besinleri tüketmek sürdürülebilir değildir. Artık poğaça, börek ve tatlılar gibi uğruna diyet bozulan lezzetlerin sağlıklı versiyonlarını yapmak mümkün. Biz diyetisyenler bu konuda sizlere yardımcı olabilmek için birçok lezzetli ve sağlıklı tarif üretiyoruz. Beslenme alışkanlığını değiştirmek diyeti sürdürülebilir kılar. Bu değişime patates kızartması yerine fırında patates yaparak veya yufka yerine lahana yaprakları kullanıp bir börek yaparak başlayabilirsiniz. Sağlıklı tariflerinde asılları kadar lezzetli olduğunu gördüğünüzde şaşıracaksınız.