Çetin Yılmaz, Zonguldak Valiliği ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'nün 2023-24 yıllarında dört adet ÇED izni verdiğini ancak, bu izinlerin kimlere verildiği ve define arayanların kim olduğu konusunda belirsizliklerin bulunduğunu ifade etti.
ZONGULDAK’IN TARİHİ ALANLARI TEHLİKEDE
Geçtiğimiz hafta Devrek ilçesinde ormanlık alanlarda define aramak için kullanılan bir kepçenin lahit çıkardığını ve bunun yerel basına yansıdığını söyleyen Yılmaz, bu lahitin insanlık tarihi için ne anlama geldiğini ve nasıl bir iz bıraktığını bilmediklerini belirtti. Ayrıca, Devrek ve Alaplı'daki ormanlık alanların içinde IV. Grup Maden arama ruhsatı verildiğini ve bu bölgelerde birçok arkeolojik sit alanının bulunduğunu ifade etti.
YASAL BOŞLUKLAR VE İHLALLER VAR!
Yılmaz, bu bölgelerin kültürel ve tarihsel miraslarının korunmadığını ve bu alanların yağmacılara karşı savunmasız kaldığını vurguladı. Zonguldak Valiliği ve bağlı birimlerin bu konuda yeterli açıklama yapmadığını ve kanunların keyfi uygulandığını belirtti. Özellikle, tarihi ormanlar ve 1. derece arkeolojik sit alanlarının korunması için valilik ve ilgili kurumların sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini ifade etti.
Çetin Yılmaz, Batı Karadeniz Bölgesi’nin, özellikle Zonguldak ve ilçelerinin, tarihi ve doğasıyla ciddi bir ekolojik kırım süreci yaşadığını belirterek, vahşi madencilik ve yasal kılıf giydirilmiş definecilik faaliyetlerinin bu bölgeleri tehdit ettiğini söyledi.
Çetin Yılmaz'ın konu ile ilgili uyarısı şu şekilde:
Yasalar ve kanunların verdiği yetkileri, haramilere yağma yapmaları için yasal izinlere dönüştürenler ve işbirlikçileri tarafından yerin altı, üstü, dere, su, orman ağaç kültür varlıkları vahşi bir şekilde yok ediliyor. Zonguldak ve ilçeleri Moğol istilasındaki gibi bir yağma ile karşı karşıya demek bile az sayılır. Moğollar, Anadolu’yu yağmaladıkları zaman da elle tutulan, gözle görülen gördükleri, yükte hafif, pahada ağır yiyecek, içecek ne bulmuşlarsa alıp götürmüşler. Ama ağaçları, dereleri, yerin altındakileri götüremediler insaflı davranmışlar. İnsanlık tarihinin izleri, kültürel ve tarihsel miraslarımız yağmalanıyor. Zonguldak Valiliği, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü sayfalarında 2023-24 yıllarında define aramak için görebildiğim kadarı ile 4 tane ÇED izni verilmiş. Kime izin verilmiş? Define arayanlar kim bizler bilemeyiz.
Define aramak için izin veren Zonguldak Valiliği İl Çevre Müdürlüğü ve kültür varlıkları yetkilileri, ÇED oluru veren kurumlar bu bölgelerdeki kalıntılara hiç baktılar mı? Neden Karabük Kültür Varlıkları Kurulu Bölge Müdürlüğü’ne başvuru yapmadılar? Başvuru yapıldıysa neden korumaya alınmadı bu bölgeler? Bizi, her şey bir yağmalama izine götürüyor. Geçtiğimiz hafta, Devrek ilçesinde ormanlık alanların derinliklerinde, orman işletmesine ait bir kepçenin kullanılarak define arandığı, bir lahit çıkarıldığı haberi ve görselleri yerel ve ulusal basına yansıdı. Oradan çıkarılan lahit, insanlık tarihi için neleri ifade ediyordu? Bizler ve geleceğe nasıl bir iz bırakılmıştı? Öğrenmedik. Yağmacılar kamyona yüklemiş ve kaçırmışlar diye duyduk. Bir soruşturma araştırma var mı? Bir açıklama duymadık.
Devrek ve Alaplı’da tarihi ormanlar içinde IV. Grup maden arama ruhsatı verildi. Alaplı’da ruhsat verilen ormanlık alan içinde Fındıklı ve Kocaman köylerindeki orman parselleri içinde 1. derece iki adet arkeolojik sit alanı bulunuyor. Bir adet doğal tabiat mağarası bulunuyor. Anıtlar kuruluna kayıt yapılmış, Resmi Gazete’de yayınlanmış. Her ne hikmetse, Zonguldak Kültür Envanteri'nde listeye girmemişler. Bizans öncesi ve sonrası kilise kalıntılarının varlığı bir yerleşim yerinin izleri olarak kabul ediliyor. Acaba yasal izinli o kültürel mirasların il kültür envanterine kayıt edilmemesinin bir sebebi var mı? Defineciler ormanın derinliklerindeki geleceğin miraslarına uğradılar mı?
Zonguldak Valiliği ve bağlı birimlerinden bir açıklama bekliyoruz. Alaplı, Fındıklı ve Kocaman köylerinde bulunan 1. derece arkeolojik sit alanları için verilen kararda bu karar Cumhurbaşkanı tarafından imzalanmış ve Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Devrek, Ahmedoğlu Köyü ve maden aranacak olan orman bölgesinde 1. dereceden kültür varlıkları ve tabiat alanı olan su mağaraları var. Arkeolojik sit alanı ilan edilerek korumaya alınan kültür varlığı üzerinde tarım yapılamaz. Ancak var olan ağaç ve bitkiler tarım amaçlı kullanılabilir diyor. Hiçbir şekilde başka tarım, yol, inşaat ve kazı gibi işler yapılmaz diyor. Bu kararın altında Cumhurbaşkanı'nın imzası var. Tarihi ormanlar ve 1. dereceden arkeolojik sit alanı olan bu bölge neden il kültür envanteri listesinde görünmüyor?
Maden arama şirketi ruhsat ve çalışmaları ile ilgili bilgiler izin için valilik birimlerine gelmiştir. Zonguldak Valiliği bu bölgenin arkeolojik sit alanı olduğunu bildiği halde maden arama izni veren kuruma neden bildirmedi veya bildirmiyor? Tarihi ormanlar ve kültür varlıklarını korumak için TC’nin birimleri var. Bu birimler valilik emrinde ve sorumluluğundadır. Kanun ve yönetmelikleri keyfi uygulamak, her istediğine kültür varlıkları üzerinde kazı yapmak için maden çıkarmak için yetkilerini yok sayarak izin vermek görevi kötüye kullanmak değil mi?
Arkeolojik sit alanları, insanlık tarihinin önemli bir parçasıdır. Bu alanlar, geçmişteki uygarlıkların yaşam biçimleri, inançları, sanatları ve teknolojileri hakkında bize bilgi verir. Bu nedenle, bu alanlar sadece Türkiye'nin değil, tüm insanlığın ortak mirasıdır. Dünya Mirası Statüsü: Birçok arkeolojik sit alanı, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alır. Bu listedeki yer almak, o sit alanının evrensel bir değer taşıdığı ve korunması gereken bir alan olduğu anlamına gelir. Definecilerin bu alanlara girmesine izin vermek, bu statünün tamamen anlamsız hale gelmesine neden olur.
Sonuç olarak: Batı Karadeniz Bölgesi, özel olarak Zonguldak ve ilçeleri, tarihi ve doğası ile ciddi bir ekolojik kırım süreci yaşıyor. Vahşi madencilik, yasal kılıf giydirilmiş define ve kültür varlıkları yağmacıları ile karşı karşıyayız. İzin verdim. Oldu bittiler ile yönetiliyoruz.
