Zonguldak Tarih sayfası editörü Hayati Yılmaz, Atatürk Dönemi’nde kurulan fabrikalardan 4 tanesinin Zonguldak’ta kurulduğunu kaleme aldı. Yılmaz, “Zonguldak’ta Osmanlı döneminde fabrika olarak lavuar tesisleri sayılabilir fakat bu fabrikalar genelde yabancıların kendi ocakları önünde kurulmuştu. Fransız Lavuarı, Kozlu İtalyan Lavuarı, Gelik Lavuar, Karadon Lavuarı gibi.”
Yılmaz’ın kaleme aldığı yazı şu şekilde:
“4 TANESİ ZONGULDAK‘TA KURULDU
Zonguldak’ta Osmanlı döneminde fabrika olarak lavuar tesisleri sayılabilir fakat bu fabrikalar genelde yabancıların kendi ocakları önünde kurulmuştu. Fransız Lavuarı, Kozlu İtalyan Lavuarı, Gelik Lavuar, Karadon Lavuarı gibi.
Bir de şehirde kereste fabrikası vardı.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e kalan sadece dört önemli fabrika vardır: Hereke İpek Dokuma, Feshane Yün İplik, Bakırköy Bez ve Beykoz Deri fabrikası...
Memlekette yeteri kadar ihtiyacı karşılayacak fabrika olmadığı için Kurtuluş Savaşı’nda çok zorluklar çekilmiştir. Ayrıca Osmanlı’nın son yıllarında yabancı sermayeli kuruluşlarda ülkeyi içten içten kemirmişti. Bu yüzden Cumhuriyet kurulduğunda Devlet işletmeciliği ve yerli sermayeye önem verildi.
1923 yılından 1938 yılına kadar 16 ilde kurulan fabrikalardan 4 tanesi Zonguldak’ta kuruldu.
Zonguldak Antrasit Fabrikası (1934 Temel Atma)
Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası (1934 ),
Zonguldak Taş Kömür Fabrikası (1935),
Karabük Demir Çelik Fabrikası (1937- Temel Atma)
İşte Atatürk Döneminde kurulan fabrikalardan en önemlileri şunlar;
1-Ankara Fişek Fabrikası (1924)
2-Gölcük Tersanesi (1924)
3- Şakir Zümre Fabrikası (1925)
4-Eskişehir Hava Tamirhanesi (1925
5-Alpullu Şeker Fabrikası (1926)
7-Uşak Şeker Fabrikası(1926)
8-Kırıkkale Mühimmat Fabrikası (1926)
9-Bünyan Dokuma Fabrikası (1927)
10-Eskişehir Kiremit Fabrikası (1927)
11-Kırıkkale Elektrik Santrali Ve Çelik Fabrikası (1928)
12- Ankara Çimento Fabrikası (1928)
13-Ankara Havagazı Fabrikası (1929)
14-İstanbul Otomobil Montaj Fabrikası (1929)
15-Kayaş Kapsül Fabrikası (1930)
16-Nuri Killigil Tabanca, Havan Ve Mühimmat Fabrikası (1930)
17-Kırıkkale Elektrik Santrali Ve Çelik Fabrikası (1931- Genişletildi)
18-Eskişehir Şeker Fabrikası (1934)
19-Turhal Şeker Fabrikaları (1934)
20-Konya Ereğli Bez Fabrikası(1934)
21-Bakırköy Bez Fabrikası (1934)
22-Bursa Süt Fabrikası (1934)
23-İzmit Paşabahçe Şişe Ve Cam Fabrikası (1934 Temel Atma)
24-Zonguldak Antrasit Fabrikası (1934 Temel Atma)
25-Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası (1934)
26-Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1934)
27-Isparta Gülyağı Fabrikası (1934)
28-Ankara, Konya, Eskişehir Ve Sivas Buğday Siloları (1934)
29-Paşabahçe Şişe Ve Cam Fabrikası (1935 - Tamamlandı)
30-Kayseri Bez Fabrikası (1934 Temel Atma)
31-Nazilli Basma Fabrikası (1935- Temel Atma)
32-Bursa Merinos Fabrikası (1935 Temel Atma)
33-Gemlik Suni İpek Fabrikası (1935 Temel Atma)
34-Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1935)
35- Ankara Çubuk Barajı (1936)
36-Zonguldak Taş Kömür Fabrikası (1935)
37-Barut, Tüfek Ve Top Fabrikası (1936)
38-Nuri Demirağ Uçak Fabrikası (1936- İlk Türk Uçağı Nud-36 Üretildi)
39-Malatya Sigara Fabrikası (1936)
40-Bitlis Sigara Fabrikası (1936)
41-Malatya Bez Fabrikası (1937 Temel Atma-.)
42-İzmit Kağıt Ve Karton Fabrikası (1934- Temel Atma)
43-Karabük Demir Çelik Fabrikası (1937- Temel Atma)
44-Divriği Demir Ocakları (1938)
45-İzmir Klor Fabrikası (1938- Temel Atma)
46-Sivas Çimento Fabrikası (1938-Temel Atma)
Bu fabrikaların büyük bir bölümü devlet işletmesidir.”
