Jeoloji Yüksek Mühendisi Ali Baltaş, yazısında Zonguldak'taki mağaraları anlattı. İşte Ali Baltaş'ın yazısı şu şekilde; "Kireçtaşı, tuz, jips gibi kayaçlar su ile temas ettiklerinde eriyebilme özelliklerinden dolayı bünyelerinde karstik şekiller oluşur. Söz konusu kayaçlarda oluşan karstik şekiller lapya, dolin, uvala, polye, obruk, mağara, düden (subatan) vb. olarak adlandırılırken; birikme sonucu traverten, sarkıt, dikit, sütun vb. şekiller meydana gelir. Zonguldak bölgesindeki kireçtaşları karstik yönden çok gelişmiş olduklarından sadece mağara değil bünyelerinde çok sayıda karstik şekil barındırmaktadır.

Otomobile tren çarptı! 14 yaşındaki Efe Baran Kazancı hayatını kaybetti! Otomobile tren çarptı! 14 yaşındaki Efe Baran Kazancı hayatını kaybetti!

Zonguldak Havzasındaki Kireçtaşlarında Karstik Yapıların Gelişiminde Rol Oynayan Etkenler;

Orojenezlerin (Dağ oluşumlarının) Etkisi: Havza, Paleozoyik'in ortalarından itibaren Hersiniyen ve Mesozoyik döneminden itibaren de Alpin orojenik hareketlerinden etkilenmiştir. Alpin orojenik hareketleri; Karboniferle birlikte örtü konumundaki kireçtaşlarının topoğrafyasını şekillendirerek, bünyesinde bulunan karstik yapıların gelişimini daha da artırmıştır. Bu şekilde Karboniferle birlikte kireçtaşı formasyonlarında da çok sayıda fay, kırık, çatlak ve yarık meydana gelmiştir. Bölgede bulunan karstik şekiller genellikle kırık hatları boyunca gelişmiştir.

Bölgenin Bol Yağış Alması: Karadeniz iklimine sahip olan Zonguldak Bölgesinde mevsimler ılık geçer ve bölge bol yağış alır. Yağışın fazla olması mekanik aşınmayı artırdığı gibi; yağmur sularının içerisindeki CO2 in suyla etkileşmesi sonucu açığa çıkan karbonik asit, eriyebilir özellikte olan kireçtaşlarında kimyasal yolla aşınmayı hızlandırır. Yıllık ortalama nispi nemi %75-80’e varan Zonguldak Bölgesinde buharlaşmanın etkisi ise düşüktür. Yani; bol yağış ve buna bağlı olarak oluşan yüksek orandaki nem, bölgede karstik yapıların gelişimini hızlandırmıştır.

Yoğun Bitki Örtüsü: Kayaçlardaki kırık ve çatlaklara giren bitki kökleri, bu yapıların zamanla daha fazla genişlemesine yol açar. Bunun yanı sıra; bölgede yetişen bitkilerin asitleri (humik asit, organik asit vb.) zemine karışarak, kireçtaşlarındaki erimeyi hızlandırır. Deniz kıyısında yer alan, dağlık ve engebeli bir topoğrafyada kurulan Zonguldak’ın % 60’ının orman ve çayırlarla kaplı olduğu göz önüne alınırsa, bitkilerin bölgedeki güncel karstik yapıların oluşumunda ve gelişimindeki etkisi daha iyi anlaşılır.

Geçirimsiz Temelin Etkisi: Karbonifer yaşlı birimler içerisinde bulunan kil tabakaları, üstte bulunan Kretase yaşlı kireçtaşlarının bünyesindeki yeraltı suları için geçirimsiz temel (kırık ve çatlak zonlarının haricinde) oluşturur. Geçirimsiz temel nedeniyle bünyesine giren suların yine kireçtaşlarından dışarı çıkması, bu kayaçları aynı zamanda su kaynağı durumuna getirir. Geçirimsiz temel, karstik yapıların oluşumunu ve gelişimini arttırmaktadır."

Editör: Melisa Sapaz