Zonguldak’tan bir Sabahattin Ali geçti!

Zonguldak Nostalji sayfasının editörü Yüksel Yıldırım,Sabahattin Ali'nin 85 yıl önceki   Zonguldak ziyaretini 
 kaleme alarak doğum yılını kutladı.

Zonguldak Nostalji hesabı tarafından yayınlanan paylaşım şu şekilde:

Sabahattin Ali’nin 28 Mayıs 1939’da başlayan Sivas-Kayseri-Erzincan-Zonguldak gezinin son ayağı aynı sene Ağustos ayında Zonguldak’ta tamamlanmıştır. 27 Ağustos 1939 tarihli Zonguldak notları ve Zonguldak’ta çektiği fotoğraflar gezisindeki bazı detayları aydınlatmaktadır. Suikast ile biten kısa ömrü bu tuttuğu notları kitap haline getirmeden sona ermiş olmalı. Ancak çektiği fotoğraflar ve eski yazıyla aldığı kısa notlar incelendiğinde Zonguldak’ta geçirdiği zamanı yorumlayabilmemize tercüman oldu.

Hapishanede geçirdiği zamandan sonra gerçekleştirdiği bu gezisinde yazar 32 yaşındadır. Zonguldak’a Nazmi Ay’la birlikte Ankara’dan bindikleri tren yoluyla gelirler. Elimizde yazarın Zonguldak’ta kendi çektiği kitaptan taranan 9 adet fotoğraf kopyası var. Kaldığı odası ve odanın pencere balkonundan çektiği manzara fotoğrafları var, Fotoğraflar dönemin Halkevi binasının gelen misafirler için tahsis edilen konuk odasında konakladıklarını ve yazarın kenti buradan resmedip kaleme aldığını gösteriyor. Valilik binası ve Gazipaşa Caddesinin park ve liman manzarasını konuk odasından fotoğraflamış. Yazar muhtemelen, önünden limana geçen şimendifer sesi ve kömür yüklü vagonların geçiş sesleriyle uyanmış ve is kokan dumanını günün ilk ışıklarıyla ciğerlerine çekerken Zonguldak’a neden maden şehri denildiğini de anlamış olmalı…

Ağustos 1939 tarihi aynı zamanda şimdi yıkımı gerçekleşen Aksaray İş Hanının da inşaatının yeni tamamlandığı bir tarih. Yazar Aksaray İş Hanıyla birlikte hemen karşı tepedeki henüz birinci eğitim yılını yeni tamamlayan Mehmet Çelikel Lisesi’yle ve hemen üstünde bulunan Memleket Hastanesi’ni de (Site Devlet Hastanesi) balkondan gözlemlemiş olmalı. Zaten çektiği fotoğraflardan üç karesi bunu işaret ediyor… Ziyaret etmiş olacak ki iki kare Mehmet Çelikel Lisesi önünden, bir karede Memleket Hastanesi önünden Zonguldak şehrini fotoğraflamış.

Kalan iki fotoğraf karesi de Üzülmez bölgesine ait. Türk Antrasit (Kok) fabrikası ve Üzülmez maden havzasını görüntülemiş. Madenciliğe ve maden katırlarına ait aldığı notları, Üzülmez havzasında incelediğini anlayabiliyoruz.

28 Ağustos 1939 tarihli Zonguldak notları madde-madde eski yazı ile yazılmış. Bu başlıkların yorumunu, yaşasaydı belki bir kitabında uzun-uzun kaleme alacaktı.

Eski Türkçe ile yazdığı seyahat notları…

X Kazalar.

Ekseriye hususi ocaklarda.

a)Çöküntü

b)Grizo

c)Muhtalif araba kazaları (Arabanın zinciri kopmak veya çıkmak)

(Arabayla tavan arasına el sıkıştırmak) (Grizo kazaları ekseriya cıgaradan??!!

X Kuyularda çalışan hayvanlar senelerce çıkmıyorlar.

X Saatleri çalınca derhal işi bırakıyorlar.

X Mesela 4 araba yerine 5 araba ittirilecek olursa itmiyorlar.