Zonguldak Tarih sayfası editörü Hayati Yılmaz, Zonguldak’ta meydana gelen maden kazalarını kaleme aldı. Yılmaz; “Osmanlı döneminde maden kazalarının kayıtları tutulmamış. 1900’lü yıllardan günümüze artan kömür ihtiyacı ile birlikte kömür çıkarımı çoğaldıkça kazaların ve ölenlerin sayılarının da arttığı görülüyor” dedi.
Yılmaz’ın yazısı şu şekilde:
“ÖLÜM İLE BURUN BURUNA YAŞAYAN ŞEHİR
Zonguldak’ta bu zamana kadar kayıtlara geçmiş felaketlerde ilk sırada maden kazaları yer alıyor. İkinci sırada sel felaketleri 3. sırada da; yanlış yol yapımından kaynaklanan, rampaların, uçurumların olduğu trafik kazaları geliyor. Sonra sıralama, Fırtına sonucu batan gemiler, heyelan ve soba zehirlenmeleri şeklinde devam ediyor.
Bugün yine Zonguldak tarihinde en fazla ölümlü maden kazalarının birinin yaşandığı günün yıl dönümü. 7 Mart 1983 tarihinde Armutçuk beldesindeki taş kömürü ocağında meydana gelen grizu patlamasında 103 işçi yaşamını yitirmişti.
En fazla işçi ölümleri:
1942 yılı 108 işçi, 1947 yılı 121 işçi, 1955 yılı 122 işçi, 1983 yılı 145 işçi, 1992 yılı 276 işçi hayatını kaybetti.
İŞTE ZONGULDAK’TA MEYDANA GELEN BAZI MADEN KAZALARI:
Kayıtlara geçen ilk kaza 1909 yılında Herafim Efendi ve ortaklarının işlettiği madende yaşanılan kaza sonucunda maden işçisi Kastamonu Cideli Recep ölmüştür. Bu kazadan iki gün sonra Fransız şirketine ait Gelik madeninde çalışan Kazmacı Hasan ve arkadaşı İlyas’ın demiryolu makasından çıkarken lambaların alev alması sonucunda yaralanmışlardır.
19 Kasım 1909’da ise Gelik madeninde taş düşmesi sonucunda Sarraç Mehmet ismindeki işçi hayatını kaybetmiştir.
Aralık 1909’da Fransızlara ait Karadon madeninde bir yangın meydana gelmiştir.
22. Eylül 1919’ da, felaket Asma’da meydana geliyor. Fransızların İltisak Hattı Şirketinin çalıştığı Tünel Ocağı’nda grizu patlamasıyla büyük bir yangın çıktı. Havzanın o zamana kadar yeraltında gerçekleşen en büyük iş kazası sayılıyor. Bu yangında 19 maden işçisi öldü.
31 Ocak 1930
Zonguldak’ta grizu patlamasında 11 işçi hayatını kaybetti , 4 ağır 6 kişide yaralandı. Patlama Süleyman Sırrı Bey ocağında meydana geldi. Patlamadan sonra arkadaşlarını aramak için ocağa inen iki işçide vefat edince ölü sayısı 13’e çıktı.
15 Şubat 1939
Kozlu- Kasaptarla ocağındaki patlamada 23 kişi öldü.
3 Aralık 1942
Kozlu İncirharmanı maden ocağında metan gazı patlamasından kaynaklanan grizu faciasında 63 maden işçisi hayatını kaybetti...
Çamlı ocağında patlama oldu ve ocakta çökme yaşandı ,63 kişi öldü. Yapılan incelemelerde olayda bir takım ihmallerin olduğu belirlendi. İncelemede, ihmallerin olduğu, yeteri kadar tedbir alınmadığı belirlendi. 9 Aralık 1942 tarihli gazetelerde Ankara'da toplanan heyetin ocakta vefat edenlerin ailelerine tazminat ödenmesine karar verildiği yazıyor.
1947 yılında toplam maden kazalarında ölenlerin sayısı 121 işçidir.
21 Eylül 1947
Kozlu - İncirharmanı Ocağında patlama oldu, 53 kişi öldü.
Sebebi;
Yapılan incelemelerde Barutçu işçisi ile Emniyet Çavuşunun cesetlerinin yatış pozisyonunun durumuna göre. Ellerindeki patlayıcı maddeden vuku bulduğu, yazılı talimata rağmen çalışma bacasının kontrol edilmemiş olması veya kontrol edilmiş ama herhangi tedbir alınmamasından kaynaklandığı rapor edilmiş.
İşçi ailelerine 2 bin ila 4 bin arasında yardım yapılacağı açıklanıyor.
Olayın olduğu saatlerde işten kaytaran böylelikle patlamadan kurtulan bir kişi ise köyünde aynı gün eceli ile vefat etmesi, hayret ile karşılandı.
10 Haziran 1954
Üzülmez bölgesindeki Çaydamar bölümünün Çatakdere mevkinde öğle üzeri grizu patlaması meydana gelmiş ve 4 kişi ölmüş ve 13 kişi de yaralanmıştır.
Sebebi;
Patlama ocağın 50 inci katında büyük damarda kömüre lağım atılmasından ötürü meydana geldiği ortaya çıkmıştır.
Yaraların derhal sarılacağı ve tazminatların ailelerine verileceği duyuruldu.
20 Haziran 1954
Kozlu'da İncirharmanı istihsal bölgesine bağlı Hacı petrol damarı ayağında grizu patlaması yüzünden 9 kişinin ölümü ve ikisi ağır olmak üzere 34 kişinin yaralanmıştı
Sebebi ;
Sefer Güler adında bir kazmacının elindeki fenerin yanmamasına sinirlenerek kazma ile feneri parçalamasıyla husule gelen kıvılcımdan ileri gelmiş ve grizunun iştialine sebebiyet vermiştir.
Müessif hadisesinin, işçinin grizu muayenesi yapmadan lağımı patlatmasından ileri geldiği tahmin edilmektedir.
Yaraların derhal sarılacağı ve tazminatların ailelerine verileceği duyuruldu.
25 Ocak 1955 saat 22:00 sıralarında
Zonguldak kömür ocaklarında grizu patlaması sonucu 55 madenci göçük altında kalarak can verdi.
Patlama EKİ Karadon Müessesesi, Gelik Bölümünde 4.Kat Sulu ayak da meydana geldi.
Sebebi.
Vardiya değişimi sırasında meydana gelen patlamada, göçme yaşanması sonucunda ölen ve yaralananların ailelerine tazminatların verileceği duyuruldu.
1955 yılında toplam maden kazalarında ölenlerin sayısı 122 işçidir.
13 Eylül 1960 Kozlu’da maden ocağında çökme sonucu 300 metre derinlikte 6 işçi göçük altında kaldı.
1 Aralık 1965 de Zonguldak Kömür Havzamızın Kireçlik Bölgesinde meydana gelen grizu patlamasında 9 madenci hayatını kaybetti
1965 Zonguldak'ta Kozlu Kömür Üretim Bölgesinin İncirharmanı Ocağı'nda sabah, Üzülmez Bölgesi Çaydamar kuyusunda öğleden sonra meydana gelen iki ayrı grizu patlamasında toplam 23 işçi öldü, 73 işçi de yaralandı.
23 Ekim 1972... Kozlu ve Üzülmez 'de peş peşe grizu patlamaları meydana geldi...
Zonguldak’a bağlı Kozlu ve Üzülmez bölgesinde peş peşe gelen patlamalarda 24 işçi ölmüş, 76 işçi yaralı kurtarılmıştı.
Kozlu’da ilk patlama 11.30’da meydana geldi. İncirharmanı ocağındaki kazada 17 işçi öldü, 45 işçi yaralandı.
İkinci grizu patlaması tam 2,5 saat sonra, Kozlu’nun yedi kilometre uzağındaki Üzülmez bölgesinin Çaydamar maden ocağında yaşandı. Bu kazada 7 işçi öldü, 31 işçi yaralı kurtarıldı.
Kozlu–İncirharmanı ocağında patlama oldu, 2 kişi öldü.
1974 Kozlu - İncirharmanı ocağında patlama oldu, 3 kişi öldü.
21 Kasım 1980 Karadon’da meydana gelen göçükte iki maden başçavuşundan biri öldü, diğeri yaralandı.
7 Mart 1983
Zonguldak'ın Armutçuk beldesindeki taş kömürü ocağında meydana gelen grizu patlamasında 103 işçi yaşamını yitirmiştir.
Kozlu-İhsaniye Ocağında patlama oldu, 10 kişi öldü.
7 Mart 1983 tarihinde Zonguldak'ın Armutçuk beldesindeki taş kömürü ocağında meydana gelen grizu patlamasında 103 işçi yaşamını yitirmiştir.
10 Nisan 1983 tarihinde, Zonguldak'a bağlı Kozlu ilçesinde TTK'ya ait kömür ocağında yaşanan grizu patlamasında 10 işçi hayatını kaybetti
31 Ocak 1990'da Bartın'ın Amasra ilçesinde kömür ocağında yaşanan grizu patlamasında 5 işçi hayatını kaybetti.
3 Mart 1992 tarihinde Türkiye'nin Zonguldak ilinin Kozlu ilçesindeki taş kömürü maden ocağında saat 19.45 - 20.00 arasındaki zincirleme grizu patlamaları nedeniyle meydana gelen bir madencilik kazasıdır. Olay sonucunda 263 madenci yaşamını yitirmiştir.
17 Mayıs 2010 tarihinde Zonguldak'ta, Karadon Taşkömürü İşletme Müessesesinin işlettiği kömür madeninde grizu patlaması ve oluşan göçükler sebebiyle 30 kişi ölmüştür.
8 Ocak 2013
Zonguldak'ın Kozlu ilçesinde, Türkiye Taşkömürü Kurumu'na ait kömür ocağında metan gazı patlamasının yol açtığı göçük sebebiyle 8 işçi öldü.
1 Kasım 2014
Zonguldak'ın Gelik beldesinde ruhsatsız olarak işletilen kömür ocağında vagon çarpması sonucu 1 işçi yaşamını yitirdi.
1 Kasım 2014'te Bartın'ın Amasra ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçükte mahsur kalan 2 Çinli işçi hayatını kaybetti, 1 Çinli işçi de yaralandı. Aynı gün Zonguldak'ın Gelik beldesinde ruhsatsız olarak işletilen kömür ocağında vagon çarpması sonucu 1 işçi yaşamını yitirdi.
10 Mart 2015
Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun Zonguldak'ın Karadeniz Ereğli ilçesine bağlı Kandilli beldesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de yaralandı.
2021 Nisan ayında madenlerde yaşanan iş kazalarında en az 3 maden işçisi hayatını kaybetmiş ve en az 7 maden işçisi yaralanmıştır.
Zonguldak'ta İnağzı Mahallesi'nde bulunan özel bir şirkete ait maden ocağında sabah saatlerinde kömür üretimi sırasında meydana gelen göçükte 1 işçi, Zonguldak'ta Kilimli ilçesine bağlı Bölüm Mahallesi'nde kaçak işletilen maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi hayatını kaybetti.
8 Ağustos 2024'te Zonguldak'ın Kilimli ilçesine bağlı Bölüm Mahallesi'nde ruhsatsız işletilen bir maden ocağında meydana gelen göçükte toprak altında kalan Ayhan Yılmaz isimli işçi yaşamını yitirdi.
14 Ekim 2022
Bartın'ın Amasra ilçesinde yer alan bir maden ocağında patlama yaşandı. 41 kişi öldü, 28 kişi yaralandı. Kazanın sebebinin grizu patlaması olduğu açıklandı. Taner Şen adındaki madencinin ölmesi ile sayı 42’ye yükseldi.
08 Ağustos 2023
-Zonguldak’ın Kilimli ilçesinde TTK Karadon Müessesesinde göçük meydana geldi. Göçük altında kalan maden işçisi Erdal Karacam hayatını kaybetti .
07 Aralık 2023 Özel maden ocağında meydana gelen göçükte Hasan Dangal isimli maden işçisi ağır yaralandığı öğrenildi.
26 Mart 2024 - Zonguldak'ta ruhsatsız olarak işletilen maden ocağında yaşanan iş kazasında 49 yaşındaki Muhammet Korkut isimli işçi hayatını kaybetti.
4 Haziran 2024 Zonguldak Valisi Osman Hacıbektaşoğlu; Türkiye Taşkömürü Kurumu'na ait maden ocağında meydana gelen göçükte ağır yaralanan Tevfik Soy isimli işçinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
15 Temmuz 2024 - Zonguldak'ta iddialara göre ruhsatsız işletilen maden ocağının önünde yüksekten düşerek yaralanan Satılmış Gedik isimli işçi, kaldırıldığı hastanede tüm müdahalelere rağmen hayatını kaybetti.
17 Temmuz 2024- Zonguldak'ta ruhsatsız işletilen maden ocağında göçükte kalan 51 yaşındaki maden işçisi Mustafa Kuru'nun cansız bedeni 8 saat süren kurtarma çalışmalarının ardından bulunduğu yerden çıkartılarak hastane morguna getirildi.
Görüldüğü gibi Osmanlı döneminde maden kazalarının kayıtları tutulmamış. 1900’lü yıllardan günümüze artan kömür ihtiyacı ile birlikte kömür çıkarımı çoğaldıkça kazaların ve ölenlerin sayılarının da arttığı görülüyor. Son yıllarda da kömür çıkarımı ve çalıştırılan işçi sayısı azaldıkça toplu ölümlerin yaşanmadığı ama bunun yerine kaçak ocaklarında bir, iki işçinin ölümüne yol açacak kazalara sık sık şahit olmaya başladık.
Hayatını kaybeden tüm maden işçilerine Allah’tan rahmet diliyorum.”
